MALTA’DA NE YENİR, NEREDE YENİR?

Akdeniz’in ortasında ve Tunus – Libya – İtalya üçgeninde kalan Malta’nın DNA’sına hepsinden birşeyler karışmış. Orta Doğu ve Akdeniz mutfaklarını bir potada eritmiş.

Dahası da var. Başta Osmanlı ile olmak üzere yüzyıllarca süren fetihler ve karşılaşmalar da kültürel alışveriş doğurmuş. Tarihi boyunca Sicilyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Normanlar, İspanyollar, Habsburglar, Katolik Şövalyeleri, Fransızlar ve son olarak İngilizler’in hakimiyetine girmiş olan Malta’da, mutfak kültürü de tüm bu uygarlıkların mutfak kültürlerinden de bir parça taşıyor.

Adada görülen yemek kültürünün temelde Akdeniz mutfağı olduğunu söyleyebiliriz. Fakat tavşan gibi av etlerinin ve iri kesim parmak patateslerin varlığını da ada ülkesinin İngiliz ve Avusturyalı geçmişine dayandırılıyor.

Malta’da Ne Yenir

Pizza, Makarna, Risotto

Malta mutfağı ağırlıklı olarak Akdeniz mutfağı dedik. Yani et ve deniz ürünleri bu mutfağın baş tacı. Buna bir de İtalya etkisi özellikle de Sicilya mutfağının etkisi ekleniyor. Menülerde pizza, makarna ve risotto çeşitleri çok yaygın.

Deniz Mahsülleri

Akdeniz’de bir ada ülkesinde olduğumuzu unutmayalım. Elbette bu adanın olmazsa olmazı da deniz mahsülleri. Özellikle de balıkçı kasabası Marsaxlokk’ta harika deniz ürünleri bulabileceğiniz restoranlar var ama adanın hemen hemen her yerindeki restoranların menüsünde illa ki kalamardan midyeye, karidesten ahtapota deniz mahsülleri mvcut hepsi de lezzetli.

Lampuki

Lampuki, Malta’nın en popüler balığı. Domates sosu, kapari ve yeşil biberli bir garnitür eşliğinde ızgara olarak veya lampuki turtası adında tuzlu bir turta içinde servis ediliyor. Maltalı balıkçılar, Roma döneminden beri yani yaklaşık 2000 yıldır nerdeyse hiç değişmeyen bir yöntem olan Kannizzati yani balık ağları ile balık tutma yöntemi ile lampukileri tutuyor. Lampuki sezonu Ağustos ortası gibi resmi olarak başlıyor, Aralık ayına kadar devam ediyor.

Tavşan Güveç (Fenek)

Malta’nın tartışmasız ulusal yemeği “stuffat tal-fenek” yani tavşan güveç. Normalde yabani tavşan, Malta takımadalarında bulunan bir tür değilmiş fakat zamanında buraya gelen Fenikeliler beraberinde yaban tavşanlarını da getirmiş ve bu tavşanlar zamanla adalarda üremeye ve çoğalmaya başlamış. Şövalyeler döneminde, ucuz ve kolay bulunan bir türü haline geldiklerinde ise çoktan Malta mutfağının vazgeçilmezlerinden biri haline gelmiş. Tavşan güvecin birçok versiyonu var ama hepsinde geleneksel olarak tavşan önce kırmızı şarap, sirke, defne yaprağı ve kekik karışımında marine ediliyor. Aşağıdaki restoran önerilerimizde bu lezzeti bulabileceğiniz adresleri verdik.

Kapunata

Şimdi de vejetaryenleri sevindirecek bir yemekte sıra. Biber, kapari, patlıcan, soğan, domates, zeytin ve sarımsak ile yapılan lezzetli bir sebze yemeği olan Kapunata. Bu tipik Akdeniz yemeği, sıcak veya soğuk olarak servis edilebiliyor. Bizdeki şakşukaya benziyor. Tam bir yaz yemeği.

Malta Usulü Dul Çorbası

Kış aylarında sıkça yapılan bir çorba olan dul çorbası, genellikle küçük, yuvarlak bir koyun peyniri ile süslenmiş taze sebzeler ve bakliyatlarla yapılan bir çorba. Geleneksel olarak, patates, havuç, alabaş, bakla, karnabahar, yumurta ve peynirden oluşuyor. Yanına Malta ekmeği olan taze ve çıtır Hobż tal-Malti çok iyi gidiyor.

İsminin dul çorbası olmasının hikayesi de şöyle: Zamanında insanlar sadece kendi tarlalarından ve çiftliklerinden çıkan malzemeleri kullanrak yemek yapar, etli yemekler ise sadece özel günlerde ve durumlarda pişirilirmiş. O yüzden de fakir veya dul birine yiyecek yardımı yapılacaksa ona sadece eldeki sebzelerden veya bakliyatlardan verilirmiş. Bu çorbanın ismi de dul çorbası kalmış.

Aljotta

Aljota ise Malta usulü bir balık çorbası. Domates, pirinç, bol sarımsak ve zeytinyağı ile hazırlanan bu çorba, özellikle balık mevsiminde sıkça yapılıyor.

Pastizzi

Malta, M.S. 7. yüzyılda, Sicilya üzerinden gelen Arap’ların egemenliğine giriyor. Hatta adadaki Medina ve Rabat gibi çoğu bölgenin ismi de o dönemden kalma. İşte bu tatlı da Malta’nın, Arap döneminden kalma mirasları arasında. Malta kültüründeki çoğu tatlı hamur işi, narenciyeli lezzetler ve baharatlar, Arap kültürünün gastronomiye yansımaları.

Malta’nın pastanelerinde, hatta kimi zaman sokaklarında, “pastizzi” adlı bir tatlı göreceksiniz. Aslında havalı ismine bakmayın bu bildiğimiz taze ricotta peyniri veya bahartlı bezelye ezmesiyle doldurulmuş, elmas şeklindeki milföy tatlısı. Ahım şahım bir lezzeti yok fakat buraya gelmişken tadılması gerekenler listesinde. Bezelyeli olanı ise tatlının en geleneksel hali. Pastizzi yemek için en doğru adres ise Rabat’taki Crystal Palace Bar.

Kwarezimal

Kwarezimal, nüfusunun %90’ı Katolik olan Malta’nın, Büyük Perhiz döneminde tükettikleri, baharat ve öğütülmüş badem ile yapılan bir çeşit bisküvi. Hayvansal protein, yumurta veya süt ürünleri içermediği için vegan. Zaten kwarezimal kelimesi, Büyük Perhiz’in 40 gününe atıfta bulunan İtalyanca “quarezima” kelimesinden geliyor.

Figolli

Figolli, Malta’da Paskalya için yapılan badem ezmesi dolu kurabiyeler. Kelime anlamı olarak İtalyanca’daki “figura” yani figürden geliyor. Zaten kurabiyelerin asıl olayı tatları değil tavşanlar, kalpler ve balıklar gibi çeşitli figürlerden oluşması. Bu figürlerin geçmişinin, Paganizm’deki doğurganlık, bolluk ve bereket sembollerine dayandığı düşünülüyor. Muhtemelen Malta’ya Paskalya döneminde gelirseniz, bu kurabiyeler hemen hemen her yerde karşınıza çıkacak.

Gozo Peynirleri

Gozo adası ise peynirleriyle ünlü. Özellikle baharatlı-otlu ve biberli çeşitleri de olan taze bir keçi peyniri Gbejniet’i, Malta’dan getirilecekler listenize ekleyin.

Kaktüs Meyvesi (Dikenli İncir) Reçeli

Malta’da en çok rastlayacağınız meyve olan dikenli incir yani kaktüs meyvesinin reçeli. Aynı şekilde bu da marketlerden alınıp bavula atmalık.

Malta Şarapları & Likörler

Malta’daki şarap üretimi, Fenikeliler’e kadar uzanıyor. Yani yaklaşık 2000 yıllık bir şarap kültüründen söz ediyoruz. Ülkede yetişen iki ana yerli üzüm çeşidi: Gellewza (kırmızı) ve Ghirgentina (beyaz). Ayrıca her sene Eylül ayının ilk haftasında, Qormi Şarap Festivali düzenleniyor. İki günlük ücretsiz etkinlikte adanın dört büyük şarap imalathanelerinde etkinlikler gerçekleştiriliyor. Ayrıca Maltalılar aklınıza gelecek her meyvenin likörünü yapmışlar. En geleneksel likör ise dikenli incir likörü. Bu arada yeri gelmişken de söyleyelim, Malta eriğinin Malta ile alakası yok.

Malta Restoranları

Restoranlar kapılarını 19.00’da açıyor ve hızlıca doluyor. Rezervasyonsuz gitmeyin.

Taproom, Valletta

Valletta’da, Hamburger, makarna, kızartma gibi atıştırmalık seçenekler bulabileceğiniz bir yer. Adres: 53a Old Theatre Street, Il-Belt Valletta Tel: +356 2749 1316 Konum için tıklayın.

Gululu, Valletta

Is-Suq Tal-Belt yani Valletta’nın Pazar yerinde bulunan tipik bir Malta restoranı. Ama aynı restoranın sahil kenarında da şubesi var orası daha keyifli. Menüsünde, hem tipik Malta yemekleri hem de uluslarası mutfaktan seçenekler bulmayı bekleyebilirsiniz. Menüsünde özellikle, Sfine-tal-Bakkaljaw (yağda kızartılmış tuzlu morina balığı), qaqq tal-Fenek (ağır ateşte pişmiş tavşan göbeği) F tata tat-Tarja (yumurta, peynir ve domuz pastırması ile gevrek kızarmış makarna keki) ve halka şeklinde, mayalı, genellikle sardalya, ton balığı, patates, domates, soğan, kapari ve zeytin gibi malzemlerle tatlandırılan bir tür Malta ekmeği olan ftira gibi lezzetler var. Adres: Triq il-Merkanti Valletta VLT, Tel: +356 2133 3431 Konum için tıklayı.

Guzé Bistro, Valletta

Guzé Bistro, Malta’nın tarihi bölgesi olan Valletta’da, 16. yüzyıldan kalma, antika avizeli ve ahşap masalı bir taş bir evin restorana çevrilmiş hali. Öğle yemeği tercihimizi Guze Bistro’dan yana kullanabilirsiniz. Spesiyallerinden biri olan kıymalı tagliatelle. Fakat tavşan gibi yerel lezzetleri de bulabilirsiniz. Adres: 22 Old Bakery Street, Il-Belt Valletta Tel: +356 2123 9686 Websitesi ve konum için tıklayın.

Palazzo Preca, Valletta

Valletta’nın tarihi caddelerinden birinde bulunan, 16. yüzyıldan kalma bir malikanede bulunan ve zarif bir şekilde dekore edilmiş Palazzo Preca, mekanın sahipleri de olan Ramona ve Roberta Preca kız kardeşler işletiyor. Akdeniz mutfağı seçeneklerini bulabileceğiniz restoranda, deniz levreği, karides ve ahtapot gibi çok çeşitli taze balık ve deniz ürünlerinin yanı sıra geleneksel av etlerini de tadabileceğiniz bir mekan. Restoranın şarap seçkisinde, yerel Malta şarapları bulunuyor. Daha çok romantik bir akşam yemeği için uygun bir atmosferi var. Mutlaka rezervasyon yaptırın. Adres: 54, Strait Street, Valletta Tel: +356 2122 6777 Websitesi ve konum için tıklayın.

Rampila, Valletta

Lüks bir atmosfere ve zarif bir iç dekora sahip Rampila, dört farklı alandan oluşan fine-dining bir restoran. Restoranın, ana yemek salonu, eski bir tünelde, şarap barı ise ülkenin tarihi hakkında bilgi edinebileceğiniz bir sergi alanında bulunuyor. Bir bölüm ise Valletta’nın muhteşem manzaralarını sunan bir terastan oluşuyor. Rampila’nın menüsü, modern Akdeniz mutfağı yemekleri ağırlıklı. Özellikle de yerel spesiyaliteler olan biftek, taze deniz ürünleri ve tavşanı bulabilirsiniz. Adres: St. Johns Cavalier, Il-Belt Valletta VLT 1110 Tel: +356 2122 6625 Websitesi ve konum için tıklayın.

Legligin, Valletta

Legligin bir şarap barı. Tarihi bir Valletta evinin mahzeninde yer alan bu restoran, Arjoli (güneşte kurutulmuş domates, kapari, zeytin ve hamsi) yerel keçi peyniri, Malta sosisi ve ev yapımı mantı gibi lezzetli Malta mezeleri sunuyor. Adres: St. Lucia’s Street, Il-Belt Valletta Tel: +356 2122 1699 Konum için tıklayın.

Rubino, Valletta

Rubino, beyaz masa örtüleriyle mütevazi bir Valletta restoranı. Aslında burası tarihi bir pastane fakat ikinci ve üçüncü kuşak, menüye yemek de ekleyip mekanı bir bistroya dönüştürmüş. Geleneksel Malta ve Akdeniz yemeklerinin bulunduğu yazı tahtasındaki menüsü her gün değişiyor. Her zaman et ve balık bulunuyor ama yerel lezzetlerden tavşan da her daim çıkıyor. Ağır ateşte pişirilmiş kuzu ve ricotta peyniri ile yapılmış, Rubino’nun ünlü Sicilya tatlısı cassata varsa kaçırmayın. Adres: 53 Old Bakery Street, Il-Belt Valletta Tel: +356 2122 4656 Konum için tıklayın.

Trabuxu Bistro, Valletta

Trabuxu Bistro, tam bir çağdaş sanat galerisi gibi bir mekan. Çünkü duvarları gerçekten satın alabildiğiniz çağdaş sanat eserleriyle dolu. Menüsünde ise taze ve güzel bir şekilde sunulan Akdeniz yemekleri bulunuyor. Menüsü mevsime göre değişiyor. Ahtapot carpaccio veya taze ton balığı salatası gibi öğlen atıştırması için lezzetli seçenekler bulabilirsiniz. Adres: 8, 9 South St, Il-Belt Valletta Tel: +356 2122 0357 Websitesi ve konum için tıklayın.

Townhouse No. 3, Rabat

Townhouse No3 2017’de Rabat bölgesinde açılmış olan, tarladan sofraya konseptli, artizan bir restoran. Genellikle Akdeniz mutfağı sunan restoranın menüsü mevisme göre değişiyor ve yemeklerde sadece yerel malzemeler kullanılıyor. Rezervasyon yaptırmanız tavsiye ediliyor. Adres: 3-4 Republic Street Rabat RBT, Ir-Rabat 11 Tel: +356 7900 4123 Konum için tıklayın.

Peperoncino’s, St. Julian

Peperoncino’s, yine St. Julian bölgesinde, 2005 yılında kapılarını açmış ve o zamandan beri Malta ve İtalyan mutfağının lezzetlerini bir araya getiren bir menü sunan restoran. Hoş bir atmosferi var. Hem kapalı mekanı hem de Balluta Körfezi manzaralarını sunan bir terası var. Özellikle taze balık temelli yemekler sunan restoranda, et yemekleri de bulunuyor. Adres: 8 Triq Il- Bajja, San Julian Tel: +356 2138 8872 Websitesi ve konum için tıklayın.

Tartarun, Marsaxlokk

Maltalılar taze balık yemek istediklerinde Marsaxlokk bölgesine gidiyor. Burası, adanın en büyük balıkçı limanı ve sahili her gün ağ fırlatan renkli ahşap balıkçı tekneleriyle dolu. Bölgenin en iyi restoranı ise Tartarun. Geleneksel Aljota’yı denemek (balık çorbası) ve mükemmel pişirilmiş taze balıklar için tercih edebilirsiniz. Adres: 20 Xatt is-Sajjieda, Marsaxlokk Tel: +356 2165 8089 Websitesi ve konum için tıklayın.

Ta’Frenc, Gozo

Gozo Adası’ndaki bu ödüllü restoran Ta’ Frenc, geleneksel Malta mutfağı lezzetlerinin yenilikçi bir yaklaşımla sunulduğu bir menü bulabileceğiniz bir seçenek. Adanın kırsalında yer alan restoran, otantik bir 14. yüzyıl çiftlik evinden dönüştürülme. Yönetici şef Mario Schembri, klasik Malta yemeklerini, Fransız mutfağı ile birleştiriyor. En taze ve yerel malzemeleri kullanıyor. Restoranın dışında, bostan ve tavukların, bıldırcınların ve tavşanların yetiştirildiği bir alan da var. Bu mekan Malta’da düğünlerin de popüler adreslerinden. Adres: Ghajn Damma Street, Xaghra, Gozo Tel: +356 2155 3888 Websitesi ve konum için tıklayın.

Mekren’s Bakery, Gozo

Bu küçük fırın, pizzaya benzer bir hamur işi olan, ftira denilen Malta ekmeğinden yapılma ürünleri bulabileceğiniz bir yer. Plaj dönüşü karınlar acıkınca atıştırmalık bir şeyler arayanlara al görür veya ye kalk bir adres. Adres: Triq Hanaq, In-Nadur, Gozo Tel: +35621552342 Konum için tıklayın.

Malta Cafeleri

Lot Sixty One Coffee, Valletta

Burası Valletta’da sabah kahvenizi içebileceğiniz bir üçüncü dalga kahveci. Adadaki en iyi kahveci diyebiliriz. Adres: 30, Old thatre Street Valletta, Il-Belt Valletta Tel: +356 7984 1561 Konum için tıklayın.

Caffe Cordina, Valletta

Caffe Cordina, 1700’lü yıllardan beri hizmet veren bir Malta cafesi. Hava güzelse, kafenin dışındaki masalardan birini kapın ve kahvenizin keyfini çıkarın. Adres: 244 Republic, Il-Belt Valletta VLT 1114  Tel: +356 2065 0400 Websitesi ve konum için tıklayın.

Mint Cafè, Sliema

Sliema sahilindeki bu cafe, self servis işleyen popüler bir cafe. Vejetaryenler ve çeşitlilik arayanlar için ideal. Hatta glutensiz ve diyabetik versiyonlu seçenekler de var. Oturmayıp al götür seçeneğini de kullanabilirsiniz. Konsept olarak bizdeki Plus Kitchen’a benziyor. Adres: Triq Windsor, Tas-Sliema Tel: +35621337177 Websitesi ve konum için tıklayın.

Crystal Palace Bar, Rabat

Yukarıda bahsettiğimiz, Malta’nın geleneksel tatlısı Pastizzi’yi yemek için en doğru adres bu küçük ama 60 yıllık cafe. Buraya “asla kapanmayan dükkan” diyorlar çünkü cuma ve cumartesileri 24 saat açık. Diğer günler de gece 2’de kapatıyor. Gece bar çıkışı gençler burada toplanıp bir şeyler atıştırıyor. Çünkü o saatte tek açık ter burası oluyor. Adres: Triq San Pawl, Ir-Rabat Tel:+356 2145 3323 Konum için tıklayın.

Malta Barları

The Bridge Bar, Valletta

Valletta’da cuma akşamlarını değerlendirmeniz için güzel bir caz bar. Hemen bitişiğindeki tarihi merdivenlerde oturup bir şeyler içmenin keyfi de başka. Adres: Liesse, Il-Belt Valletta Tel:+356 7947 4227 Konum için tıklayın.

Chalice Bar & Lounge, St. Julian

Malta’nın, son yıllarda yükselişe geçen bölgelerinden St. Julian’dan bir bar. Adres: No 2 , Dobbie Street, San Ġiljan Tel: +356 2137 5020 Websitesi ve konum için tıklayın.

The Thirsty Barber, St. Julian

St Julian’s’ta, speakeasy bar konseptini ve 1920’lerin içki yasağı dönemi barlarının havasını yaşatan retro bir mekan. Adres: Ball Street, San Ġiljan Tel: +356 9943 4642 Websitesi ve konum için tıklayın.