KAYAKÖY – FETHİYE’NİN BÜYÜLEYİCİ HAYALET KÖYÜ

Kayaköy bugün Fethiye’nin az uğranan ama gidenlerinde en beğenerek ayrıldığı turistik duraklarından birisi. Gerçekten de yarı yıkılmış tarihi evleri ile bir tepenin yamaçlarını tamamen kaplayan bu kocaman hayalet köye gidip de büyülenmemek mümkün değil ve mutlaka herkesin Fethiye’de gezilecek yerler listesinde olması gereken bir yer. Ama burayı terk etmek zorunda kalan binlerce insanın acısının bir turistik durağa indirgenmesine de biraz içerliyor insan.

Elbette gittiğinizde şiirsel güzelliğine kapılıp siz de sokalarında heyecanla sekecek, köşe bucak fotoğraf kovalayacaksınız. Damsız, boyaları dökülmüş bu evler gerçekten harika kareler veriyor. Terk edilmiş evlerin bahçesindeki incirlerden avuç avuç yiyeceksiniz. Söylemek istediğim; buranın keyfini çıkarırken, o inciri oraya ekip de meyvelerini göremeden buraları terk etmek zorunda kalanları da saygı ve şefkat ile anmayı hatırlamak. Çünkü terk edilen sadece 2 kilise, 14 şapel, ve 3.500 kusur ev değil, binlerce insan hayatı.

Bu rehberimizde sizi bir yandan Kayaköy’ün gezilecek yerleri ve harika plajlarına götürerek eğlendirirken, bir yandan da eskiden Karaköy’de yaşayan Rum komşularımızı anmak istedik. Kayaköy deniz kıyısında değil ama 15 dakika mesafesinde güzel koylar var.

Kapamadan şuraya bir sevgi, barış, dostluk mesajı sıkıştırmak isterdim de şimdi çok klişe olacak. 🙂

Ha bir de, madem Kayaköy’e gidiyorsunuz, Fethiye’de Gezilecek Yerler yazımızda da bir bakmadan geçmeyin.

Kayaköy Seyahati Planlaması – Gelmeden Önce

1. Kayaköy’ün Tarihi: Neden Terk Edilmiş?

Fethiye (Makri) ve Kayaköy (Levissi): 2 Kardeş Rum Yerleşimi

Bugün Kayaköy’a bağlı olan Karmylassos Antik Kenti’nin yayılım alanına önemli bir Rum nüfusu yaşıyormuş. Hatta 17. yüzyılda sayılarının 20 bin olduğu tahmin ediliyor. Yerleşimin adı da Rumcası ile antik kente atfen “Karmilissos”muş.

Kayaköy’e 8 kilometre mesafedeki günümüz Fethiye’si de buranın bir ticari ayağı olarak Telmessos Antik Kenti’nin üzerine kurulmuş. Osmanlı döneminde Fethiye’nin adı da Meğri olarak geçiyor, ya da Rumcası ile “Makri”. Yani bugünkü durumun aksine Fethiye Kayaköy’ün uydusuymuş. 🙂

“Levissi”yi yani Kayaköy’ü Korsanlardan Kaçan Gemiler Adası Halkı Kurmuş

Ardından 18. yüzyılda Gemiler Adası’nda yaşayan Rumların korsanlarsan sakınmak için iç taraflara göç ederek Karmilissos bölgesinde “Levissi”yi yani Kayaköy’ü kurulduğu tahmin ediliyor. 1700’lerde 300 kusur hane olan köyde 1912’ye gelindiğinde Osmanlı kayıtlarına göre 6500 kişi yaşıyormuş. Ama bir not olarak eklemek isterim ki politik ajandalara göre farklı kaynaklarda nüfus 3500’den 10 bine kadar farklı geçiyor. 3500 küsur ev olduğunu da göz önünde bulundurarak bir de siz tartın isterseniz.

Bölgedeki Türk Nüfusu

Kayaköy’ün nüfusu tamamen Rumlardan oluşmakla birlikte elbette bölge de Türkler de yaşıyormuş. Rumlar daha çok ticaret ve zanaatlerle uğraştıklarından ve güvenlik için tepeleri mesken edinirken, Türkler de tarımla uğraştıkları için ovaları tercih etmişler. Onların yerleşiminin adı da Kayıköy’müş. 1910’larda Balkan Savaşları’nın alevlediği milliyetçilik akımı Osmanlı azınlıklarını harekete geçirene kadar iki toplumun birlikte sorunsuz olarak yaşadıkları biliniyor.

Savaş İle Eriyen Köy Nüfusu

Genelde kaynaklarda Kayaköy’ün terk edilişi Kurtuluş Savaşı’nın akabindeki müdabele olarak özetleniyor ama aslında bu yıllara yayılan ve sancılı bir süreç olmuş. 1. Dünya Savaşı sırasında topraklarındaki Rum topluluklarına güvenmeyen Osmanlı erkeklerini cepheye götürüp, kalanları da sürgünlerle ülkenin dört bir yanına dağıtmış. Levissi de bu şekilde 1916, 1917 ve 1918 yıllarında dalga dalga boşalmış. Son kalanlar da mübadele ile varlıklarını Türkiye’de bırakarak 1923’te Yunanistan’a apar topar ve beş parasız göç etmek zorunda kalmışlar. Elbette aynı şey Yunanistan’dan göçe zorlanan müslüman topluluk içine geçerli ancak bu yazı da Kayaköy’ün hihayesine odaklanıyoruz.

Bir anda nufüsünun 1/5’i kadar göç alan Yunanistan maalesef bu insanlara sahip çıkmaya yetişemeyecek ve mübadillerin çilesi Ege’nin diğer tarafında da devam edecektir. Ancak kendi aralarında organize olan Fethiyeliler Atina yakınlarında bir yerleşim kurup adına  “Yeni Fethiye” anlamına gelen Nea Makri diyeceklerdir.

Mübadele Sonrası

Kayaköy Rumeli topraklarından gelen Müslümanlar’a verilmiş. Ancak onlar da dik yamaçta yaşamaya alışık olmadıklarından “Taşlıköy” diye adlandırdıkları Kayaköy’e yerleşmeyi tercih etmeyip başka yerlere göç etmişler. Giderken de yanlarında buradan söktükleri pencere, kapı, çatı keresteleri gibi yapı malzemelerini de götürmüşler.

Böylece Levissi bir hayalet köye dönüşmüş. Zaten bakımsız kalan köyü 1957’de bir de deprem vurunca köy iyice sessizliğe gömülmüş.

Kayaköy’ün Dönüşümü

Kayaköy son yıllarda Ayvalık’taki Küçükköy gibi bir dönüşüm geçiriyor. Büyük şehirlerden gelen entellektüellerin, sanatçıların ve zanaatkarların yerleştiği ya da uğradığı, sanat kamplarının gerçekleştirildiği bir yer olmaya doğru gidiyor. Şimdiden köyün bulunduğu tepenin eteklerine, köyün tarihi dokusuna uygun, ona zarar vermeden bir sürü turizm işletmesi açılmış. Nice butik otel, bungalov işletmesi, kamping, restoran ve cafe bulmak mümkün.

Köy özellikle de son yıllarda, villa turizmi ile de ön plana çıkmaya başlamış. Kayaköy’de çift olarak veya arkadaşlarınızla konaklayabileceğiniz hem şirin villa seçenekleri de bulunuyor. Hepsini yukarıdaki Fethiye Villaları sayfamızdan inceleyebilirsiniz.

2. Kayaköy’de Gezilecek Yerler

2.1 Fotojenik & Etkileyici Kayaköy Sokakları

Kayaköy engebeli coğrafyasına kurulmuş Rum işi taş evleri, daracık sokakları, kiliseleri ve muhteşem manzarası ile yürüyerek keşfetmeniz gereken bir yer. Şehrin en fotojenik noktası Yukarı Kilise’nin olduğu yer. Özellikle de Kayaköy’ü gün batımında gezmenizi öneririz. Çünkü en güzel kareler gün batımı ışığında çıkıyor. Kayaköy ziyaret saatleri 1 Nisan – 1 Ekim arasında 10.00-19.00, 1 Ekim – 1 Nisan arasında 08.30-17.30. Haftanın her günü ziyarete açık. Müze Kart geçiyor. Konum için tıklayın.

Yukarı Kilise (Taksiyarhis Kilisesi)

Kayaköy’de iki kilise var biri Yukarı Fakat köydeki 2 kilise de 7 yıldan beri restorasyon adı altında kapalı. Fakat köy muhtarının dediğine göre kiliseler 7 yıldır kapalı fakat ne süregelen bir restorasyon ne de onarım çalışması var. Her yıl Yunanistan’dan ve Rodos’tan gelen turistlerle yöreye inanç turizmi açısından gelir sağlayan kiliselerin kapalı olması bölge halkının tepkisini çekiyor. Kayaköy’ün ana kilisesi Yukarı Kilise de denilen Taksiyarhis Kilisesi. Köye hakim bir tepenin üzerinde kurulmuş olan kilise, siyah-beyaz çakıl taşlarının oluşturduğu geometrik desenli mozaik döşeme ile kaplı atriumu ile öne çıkıyor. Konum için tıklayın.

Aşağı Kilise (Panayia Pirgiotissa)

Köyün batı sınırında bulunan, orijinal adı Panayia Pirgiotissa olan Aşağı Kilise ise 1960’lı yıllara kadar cami olarak kullanıldığından günümüze daha iyi korunarak ulaşmış. Aşağı Kilise’nin de atriumu tıpkı Yukarı Kilise gibi çakıl taşlarından oluşturulmuş mozaiklerle kaplı. Konum için tıklayın.

2.2 Kayaköy Kaya Mezarları’nda Likyalıların İzlerini Takip Edin

Kayaköy Kaya Mezarları, Kayaköy’ün üzerine kurulduğu Likya Uygarlığı’na dair ipuçları veriyor. Ören Yeri’ni gezerken, MÖ 4. yüzyıla tarihlenen üç lahit ve üç kaya mezarı gözünüze çarpacak. Bunlar Kayaköy’deki en eski tarihi kalıntılar. Fakat konumunu bulamadık gittiğinizde kime sorarsanız gösterir.

2.3 Af Kule Manastırı’nın Sarp Manzarası

Tarih meraklıları Kayaköy’e gelmişken Af Kule Manastırı Harabeleri’ne yolunu düşürebilir. Af Kule Manastırı’nın Ayios Elefterios adlı bir keşiş tarafından yaptırıldığı ve keşişin ömür boyu burada çile çektiği söyleniyor. Harika bir manzarası var ve çok güzel kareler veriyor. Ulaşımı biraz zor ama işaretleri takip ettiğinizde sorun olmayacaktır. Kayaköy’den 1 saatlik bir yürüyüşle veya arabayla 10 dakikalık bir sürüşle ulaşabileceğiniz. Arabanızı bir yerden sonra park edip biraz yürümeniz de gerekiyor. Konum için tıklayın.

2.4 Kayaköy Sanat Kampı’nın Multi-Aktivite Programları

Sanat Kampı yetişkinler için 4-10 gün arası sanat ve gezi odaklı programlar hazırlayan bir oluşum. Güne genellikle yoga yapılarak başlanıyor. Hep birlikte yapılan köy kahvaltısından sonra mandala, ahşap oyma, ritim, deri, mızıka, kilim, kasnak gibi atölye çalışmaları başlıyor ve öğle yemeğine kadar yaklaşık 2,5 saat sürüyor. Sonrasında ise yakın çevredeki doğal ve tarihi alanlara deniz keyfiyle sonlanan yürüyüşler düzenliyorlar.

Konaklama da yine tesiste gerçekleşiyor; bungalov, taş ev ya da çadır gibi seçenekleriniz var. Maalesef günübirlik katılmak Ekim’den önce mümkün değil. Her yaştan misafire kapıları açık. Katılımcıların çoğu yabancı oluyor. Anlayacağınız burası bir tatil yerinden ziyade çocuğunuzla da katılabileceğiniz bir deneyim alanı. Özellikle de yalnız gezenler için özellikle ideal.  Konum için tıklayın.

2.5 Akşam Roots’ta Canlı Müzik

Kayaköy’ü gezmeden önce ya da gezdikten sonra hemen gişelerin oradaki Roots Kafe’ye oturun. Ferahlatıcı bir şey için. İşletmecisi her şeyi kendi elleriyle işlediği doğal malzemeyi kullanarak yapmış. Goa ya da Pai’a götüren bir havası var.

2.6 Kayaköy’de ATV Safari

Kayaköy’de ATV safari yapmak çok moda olmuş. Öyle ki çevrede birçok atv kiralama ve tur ofisi açılmış. Dilediğinize girip fiyat alabilir ve fikir vermesi için bizim gözümüze çarpan firmaları aşağıda veriyoruz. Turlar için özel parkurlar var. Kısa bir eğitim sürüşünden sonra tur başlıyor. Motorlara ister tek ister çift kişi binebiliyorsunuz. Turların fiyatlarına motor ekipmanları ve varsa otelinizden servisle alınma dahil. Hepsi için toplam 3 saatiniz ayırmanız yeterli.
– Kayaköy Atv Safari Tur Parkuru Red Cloud Turizm, Konum için tıklayın.
– Kaya Atv Safari Köyü, Konum için tıklayın.
– Ghost Riders, Konum için tıklayın.
– Fethiye Ölüdeniz Atv Safari Hangar, Konum için tıklayın.

2.7 Gemiler Adası & Üzerindeki Hristiyanlığın Hac Noktalarından Olan Aya Nikola

Eski ismi Aya Nikola olan Gemiler veya Gemile Adası Kayaköy’ü kuranların geldiği yer. Haliyle adada onlardan kalan bazı kalıntılar var. Üzerindeki Hristiyanlığın 11 havarisinden biri olan Aziz Nikolas’a adanmış bir kilise Bizans Dönemi’nde önemli dini merkezlerden biriymiş. Halen daha Hristiyanların hac noktalarından biri ve ören yeri statüsünde. Burada freskleri bozulmadan günümüze gelmeyi başarmış, Bizans ve Erken Hristiyanlık Dönemi’ne ait, freskoları hala duran kilise kalıntıları bulunuyor.

Ada, Gemiler Plaj’ın tam karşısında kalıyor ve ulaşım da Ölüdeniz’den ve Gemile Plajı’ndan kalkan teknelerle sağlanıyor. Tüm ada yürüyerek gezilebilecek büyüklükte. Adayı çevreleyen sular, denizi ve su altındaki harabeleri müthiş olduğu için sık sık teknelerin uğrak noktası. 1 Nisan – 1 Ekim tarihleri arasında 10.00-17.00, 1 Ekim – 1 Nisan tarihleri arasında 08.30-17.30 saatleri arasında pazartesi hariç haftanın her günü ziyarete açık. Müze Kart geçiyor. Konum için tıklayın.

3. Kayaköy Koyları ve Plajları

Söylediğim gibi Kayaköy’ü korsanlardan saklanmak için içerilere kurmuşlar. Yine de çok uzağa gidememişler. Arabayla 15 dakika mesafede güzel koylar var.

3.1 Gemile Plajı

Gemile Plajı, Kayaköy’den arabayla kolayca ulaşabileceğiniz bir plaj. Plajın sahili çakıllı ve suyu temiz. Halk plajı olarak işletiliyor fakat şezlong kiralayabileceğiniz, su sporları yapabileceğiniz, basit bir şeyler yiyip içebileceğiniz çay bahçesi gibi bir işletme var. Gemiler Adası’na tekneler de bu plajdan kalkıyor. Suyu epey ılık. Konum için tıklayın.

3.2 Darboğaz

Darboğaz Koyu ise bu civardaki favori denize girme noktamız fakat karayolu bağlantısı olmadığını baştan belirtelim. Tekne ile gelmeseniz de aracınızı yukarıdaki yola park edip yaklaşık 1 kilometre yürüyerek ulaşabiliyorsunuz. Yolu biraz meşakatli olduğundan ve bölgede duş, yeme-içme alanı, şezlong, şemsiye ve wc gibi olanaklarınız olmadığından nispeten daha az kalabalık oluyor. Yine de yüksek sezonda burası bile kalabalıklaşıyor. Giderseniz yiyeceğinizi içeceğinizi mutlaka sırtlanıp gelin. Tabii ki çöplerinizi arkada bırakmamak kaydı ile. Denizi ise çok güzel. Özellikle de kayalık bölgenin orası sığ bir havuz gibi. Konum için tıklayın.

3.3 Soğuk Su Koyu

Soğuk Su Koyu da aracınızı bırakıp ormanın içinden yarım saat yürüyerek ulaşabileceğiniz veya tekne ile gelebileceğiniz bir koy. Deniz içinde tatlı su kaynağı olduğu için suyu buz gibi. Sahili taşlık, suyu berrak. Koyun sonunda küçük bir iskele de var. Gündüz saatlerinde günübirlik turların uğrak yeri olduğu için koy oldukça kalabalık oluyor ama 17.00’den sonra gelirseniz koy size kalmış oluyor. Alanda hiçbir tesis olmadığı için wc, şezlong, şemsiye, yeme-içme, duş ve kabin gibi plaj imkanları da bulunmuyor. Konum için tıklayın.

3.4 Turunç Pınarı Koyu & Yazz Collective

Turunç Pınarı Koyu ise Kayaköy’ün sadece deniz yolu ile ulaşılabilen ve karayolu bağlantısı hiç olmayan koylarından. Buraya sadece tekneniz varsa gelebiliyorsunuz. Çam ağaçları ile kaplı izole bir koy. Suyu derin ve dalgasız.

Koyda hizmet veren Yazz Collective diye bir işletme ve iskelesi de var. Kalabalıklardan izole ve şık bir yer olan Yazz Collective’in 2 Akdeniz restoranında yemek yiyebilir, şezlong, şemsiye, wc, duş, kabin gibi ihtiyaçlarınızı karşılayabilirsiniz. Konum için tıklayın.

3.5 Akvaryum Koyu

Akvaryum Koyu da Turunç Pınarı Koyu gibi kara bağlantısı olmayan ve sadece tekne ulaşılabilen bakir bir koy. Suyun rengi ve berraklığı sayesinde balıklar çıplak gözle bile görülebiliyor. Koy ismini de buradan alıyor. Koyda herhangi bir işletme veya şemsiye şezlong gibi plaj imkanları bulunmuyor. Konum için tıklayın.

3.6 Deve Plajı

Sadece tekne turlarıyla veya şahsi tekneniz ile ulaşılabileceğiniz son plaj ise Deve Plajı. Plajı küçük çakıl taşlarından oluşuyor. Suyu sıcak, berrak ve tertemiz. Tekne turlarının uğrak yerlerinden. Söylememize gerek yok ama burası da herhangi bir işletmenin olmadığı bakir koylardan. Konum için tıklayın.

4. Kayaköy’de Kamp

4.1 Asgard Camping

Asgard Camping, doğallığı, samimi ortamı, temizliği ile Kayaköy’de en sevilen kamp alanı. Tesisin kendi bostanı, meyve ağaçları, tavukları, kedileri, köpekleri var. İster kendi çadırınızı kurun, ister araç üstü çadırınızla gelin isterseniz de kampın kendi çadırlarında konaklayın. Kamp ateşi yakıp hamak keyfi yapabileceğiniz bir alanı, bir şeyler içebileceğiniz bir barı bulunuyor. Kahvaltı ve akşam yemeği hizmeti veriliyor. Üstelik konum olarak Afkule Manastırı’na da çok yakın. Tel: +905459019514 Konum için tıklayın.

4.2 Kasaba Kayaköy

Kamp değil ama ona yakın bir deneyim olarak Kayaköy’de o meşhur tiny house’larda kalma fırsatınız var. Kasaba Kayaköy adlı tiny house yerleşkesinde 2-3 kişilik çok hoş küçük evlerde konaklıyorsunuz. Evlerde 2 kişilik yatak, banyo, mini mutfak, wifi, ısıtma ve klima mevcut. Girişler 14.00 sonrasında, çıkış ise 12.00’de yapılıyor. İçeride sigara içmek yasak. Evcil hayvan kabul ediliyor. Kayaköy ve Fethiye’deki diğer seçtiğimiz villa, bungalov ve tatil evlerini toplu görmek için Fethiye’de Kiralık Villa ve Tatil Evleri yazımıza göz atabilirsiniz.

5. Kayaköy’de Kahvaltı

5.1 Senit Ekmek

Kayaköy’de kahvaltının en popüler adresi Senit Ekmek. Çeşit çeşit artizan ekmekler, tümü bahçeden toplanmış sebzeler, ev yapımı acuka ve reçellerle serpme kahvaltı keyfi yapabileceğiniz, bahçe içinde bir kahvaltı alternatifi. Yumurtalar da bahçede gezen tavukların yumurtası. Adres: Unnamed Rd, Keçiler/, 48300 Fethiye/Muğla Konum için tıklayın.

5.2 İsmail’in Yeri

Kahvaltıda gözleme yemek isterseniz, doğru adres İsmail’in Yeri. Otlu peynirli veya patatesli kaşarlı gözlemesi üzerine çikolatalı gözlemesini de mutlaka denemelisiniz. Sıcak ve sevecen bir aile ortamı var. Konum için tıklayın.

6. Kayaköy’de Yeme-İçme

6.1 İncir Restaurant

İncir Restaurant Kayaköy’e yerleşmiş bir çiftin işlettiği küçük, samimi bir gastronomi durağı. Geleneksel tariflerle, yerel lezzetleri hazırlayıp sundukları bir menüleri ve bahçe içinde ahşap masa ve sandalyelerin olduğu samimi bir ortamı var. Ciğer tavası özellikle çok beğeniliyor. Websitesi Adres: Kayaköy, Gemiler Cd No:14, 48300 Tel: (0252) 618 02 59 Konum için tıklayın.

6.2 Cin Bal Kebap Salonu

Bize Cin Bal’de kebap yememizi çok önerdiler ama uğrayamadık. Cin Bal Kebap Salonu, 1975’den beri kendin pişir kendin ye konseptinde hizmet veren, bahçe içinde bir kebap salonu. Tandırı, kebapları ve sakatatları çok beğeniliyor. Finalde de dondurmalı irmik ve sıcak tahinli helvası var. Adres: Kayaköy Mh. Turabi Mevki Hacı Mustafa Sk. Ölüdeniz, 48300 Fethiye Tel: (0252) 618 00 66 Konum için tıklayın.

6.3 Restaurant Bay Efetto

Aslında çadır kampı yapabileceğiniz bir konaklama opsiyonu fakat dışarıdan da gelebiliyorsunuz. Serpme kahvaltısı çok seviliyor fakat akşam yemeği için de tercih edilebilir bir yer. Mekanın çok sevimli evcil hayvanları da var. Canlı müzik performansları da oluyor. Adres: Kayaköy, Kuyubaşı Gemiler Cad No:19, 48300 Tel: 0543 415 84 38 Konum için tıklayın.

6.4 İzela Restaurant

Günay’s Garden içindeki İzela Restaurant, özellikle de kahvaltısı, mezeleri, bahçe içindeki ortamı ve servisi gelenlerden tam puan alıyor. Adres: Kayaköy, Gümrük Sokak Günay’s Garden, 48300 Tel: +902526180073 Konum için tıklayın.

6.5 Roots Cafe

Ambiyansını çok beğendiğimiz Roots Cafe’de mola verin. Geceleri canlı müzik de olabiliyor. Kayaköy’ün aşağıdaki girişine çok yakın. Konum için tıklayın.

7. Kayaköy’e Ulaşım

Dalaman Havalimanı’ndan MUTTAŞ ya da HAVAŞ otobüsleri ile Fethiye merkeze geldikten sonra özel aracınız yoksa yarım saatte bir kalkan dolmuşlarla Kayaköy’e gelebilirsiniz. Kayaköy Fethiye ilçe merkezine 8 kilometre fakat Ölüdeniz’in Hisarönü Mahallesi’ne ise 4,5 kilometre mesafede. Yani yürüyerek bile ulaşabileceğiniz mesafede. Fakat buraya gelince de çevreyi keşfederken bol bol yürüyüş yapacağınız için şayet Likya Yolu rotasına çıkmadıysanız minibüsle gelmeniz çok daha enerji tasarruflu bir seçenek olacaktır.