SULTANAHMET CAMİ – HİKAYESİ VE GİTMEDEN BİLMENİZ GEREKENLER

İstanbul’un tarihi semtine adını veren, her daim kalabalık olan Sultanahmet Cami yabancı “İstanbul’da görmesi gereken yerler” listlerinde en üst sıralarda yer alıyor. Bana sorarsanız, Rüstem Paşa ve Ortaköy Camileri başta olmak üzere İstanbul’da daha estetetik camiler var ama elbette Sultanahmet Cami’ni tarihteki ve şehir silüetindeki yeri ile bambaşka bir ağırlığa sahip. Zaten camiyi yaptıran Sultan I. Ahmet de tam olarak bunu yapmak istemiş: İstanbul’un her yerinden görünecek, heybetli bir cami ile İstanbul’a imzasını atmak.

Böylece Osmanlı’nın tek 6 minareli camisi yapılır. 20 bini aşkın İznik çinisi ile yerden göğe bezenir. Yabancıların bu camiye “Blue Mosque” demesinin sebebi de bu çinilerdir. Cami ilk yapıldığında hem yurt içinde, hem de dışında oldukça tepkiyle karşılanmış. Halk devlet kasasının gereksiz harcamalarla boşaltılmasına, müslüman dünyası da Kabe’deki 6 minareli dünyanın tek camisi ile yaşırmasına bozulmuş. O kadar ki Sultan Kabe’deki camiye 7. minare yaptırmak zorunda kalmış. Az sonra her şeyi anlatacağız.

Bu yazımızda Sultanahmet Cami’ne gitmeden önce kılık kıyafetten tarihine bilmeniz gereken tüm konulara yer verdik. Ayrıca bildiğiniz gibi Sultanahmet Bizans ve Osmanlı’nın yani iki önemli imparatorluğun en önemli yapılarının bulunduğu yer.

Tarihi yarımadaya geldiğinizde göre mutlaka buralara da uğramayı düşünmüşmelisiniz:

Topkapı Sarayı – Osmanlı İmparatorluğu’nun kalbinin attığı yer
Yerebatan Sarnıcı – Burayı sakın atlamayın!
Ayasofya – Dünyanın en etkileyici yapılarından
Kapalı Çarşı – Ne alınır, nereden alınır, neleri görmek lazım ve tarihi hakkında bilgi

Sultanahmet Cami’ni Ziyaret İçin Bilgiler

Sultanahmet Cami’ni Gezmeye Ne Kadar Vakit Ayırmalı?

Öncelikle şunu söylemek gerekir karda kışta gitmediyseniz kapıda uzunca bir kuyruk bulmayı bekleyebilirsiniz. Özellikle yaz aylarında 1 saat kadar sıra beklemek gerekebiliyor.  Planlarınızı yaparkan aklınızda olsun. Camiyi görmek içinse içinde 10-20 dakika yeterli oluyor. Ama

Sultanahmet Cami’ne Giriş Ücretli mi?

Giriş ücretsiz.

Sultanahmet Cami Ziyaret Saatleri

Sultanahmet Cami ibadete sabah ezanı ile açılıyor, yatsı namazı bitimi ile kapanıyor.

Yaz Yönemi: 08:30 – 18:30
Kış dönemi: 08:30 – 17:00

Cuma Günü Uyarısı: Cuma günleri ise caminin ibadete ayrılan bölümü ziyarete kapatılıyor, 14.30’da açılıyor ve ziyaretçilerden anlayış göstermeleri rica ediliyor. Cuma günleri bu açılış saatine kadar cami temizleniyor, ibadete hazırlanıyor.
Yaz Dönemi: 14:30 – 18:30
Kış Dönemi: 14:30 – 17:00

Sultanahmet Cami’ne Gelmeden Önce Bilinmesi Gerekenler

– Kılık-Kıyafet: Bu dini yapı ibadete açık olduğundan manevi değerlere ve içeride namaz kılan kişilere saygı olarak kıyafetlere dikkat edilmesi isteniyor. Yani, hem caminin içinde hem de bahçesinde belirtilen kurallara uygun giyinmek gerekiyor. İçeri mini etek, şort, omzunuzu açıkta bırakan kolsuz üst ve başınız açık giriş yapamıyorsunuz. O nedenle de yaz günlerinde tedbirli gelmeniz gerekiyor. Fakat cami bu konuda turistler için bir sistem geliştirmiş. Girişteki kabinde, haşemaya benzer kumaştan tek parça bir elbise veriliyor. Ziyaret bitiminde aynı kabine kıyafetleri iade ediyorsunuz ama pek hijyenik durduklarını söyleyemem.

– Sessizlik: İbadet ve ziyaret yerleri ayrılmış fakat ibadet eden kişilerin gürültüden etkilenmesi istenmediğinden sessiz konuşmak özellikle belirtilen kurallardan.

– Uzun Kuyruklar: Daha önce belirttiğimiz gibi camiye giriş ücretsiz. Bu nedenle havaların ısındığı, turist ziraretlerinin yoğun olduğu dönemlerde burası oldukça kalabalık oluyor. Hatta girişte uzun kuyruklarla karşılaşmanız da mümkün.

– Ramazan Ayları: Özellikle Ramazan aylarında, belediyenin iftar çadırlarından birinin Sultanahmet meydanında kurulması nedeniyle, caminin bahçesinde oruç açmak için oturan bir kalabalık oluyor. Bu kalabalığı görünce ziyaretinizden vazgeçebilirsiniz, üstelik epey erken saatte geliyorlar. Bir de oluşan çöp yığını var ki, sormayın gitsin.

– Alışveriş: Caminin kendi yapısına ek olarak aynı külliye içinde Arasta Çarşısı’na uğrayabilirsiniz. Burası caminin doğusunda kalıyor. Özellikle uzaktan geldiyseniz ve hatıralık veya hediyelik bir şeyler satın almak istiyorsanız bu çarşı oldukça uygun. Türk el sanatlarından ürünler, çiniler, dokuma halılar gibi büyüklü küçüklü seçenekler var.

Sultanahmet Cami’nin Tarihi

Sultan I. Ahmet İstanbul’un Her Yerinden Görünecek Bir Cami Yapılmasını Emreder

14 yaşında tahta çıkan, 19 yaşında ise kendi adına bir cami yapılmasını isteyen Sultan I. Ahmet, adına yapılacak bu caminin İstanbul’un her yerinden görünecek bir cami olmasını istemiş. Ayrıca, I.Ahmet bu caminin mimarlık kadar sanat yönünün de ön planda olmasını istediğinden, hem mimar hem sedef ustası olan Mimar Sedefkar Mehmet Ağa ile anlaşmış. Mehmet Ağa yapacağı eserin Süleymaniye ve Ayasofya gibi iki önemli dev ile yarışacağınn farkındaymış. Bu tatlı rekabet ortaya her noktasında sanatın ve canlılığın göründüğü Sultanahmet Cami çıkmış.

Savruk Bir Harcama Olduğunu Düşünen Halktan Camiye Tepki

Külliyenin yapıldığı erken 17. yüzyılda Osmanlı’nın ekonomik gücünün iyice azalmış olduğu, toprak kayıplarının yaşandığı, Anadolu’da isyanların başladığı biliyoruz. Böyle sancılı bir dönemde böylesine büyük bir yapının devlete ne kadar pahalıya patlamış olduğunu hayal edebilirsiniz. Üstelik Sultanahnet Cami’nin, savaş ganimetlerinden değil, devletin hazinesindeki para ile yapılıyormuş. Bu da halkın tepkisine sebep olmuş.

1590-1617 yılları arasında külliye olarak inşa edilen yapının önce cami, arasta ve hünkar kasrı bölümleri törenle açılmış. Diğer yapıların inşatı 1920’ye kadar sürmüş. Bir rivayete göre, temel atma gününde sultanın kendisi de eteğine taşları doldurup işçilere yardım etmiş. I. Ahmet 1617’de 27 yaşında öldüğünde, türbesi yapılarak kendisi buraya defnedilmiş.

6 Minareli Olması Kabe’ye Küstahlık Olarak Görülür ve Sultan Kabe’e 7. Minareyi Yaptırmak Zorunda Kalır

Sultanahmet Cami’nin bir de sansasyonel bir yönü var. Tarih boyunca, Ayasofya Kudüs’teki Süleyman Mabedi’ni, Süleymaniye ise Ayasofya’yı aşmak istemiş. Bu rekabetin sonunda Sultanahmet Cami’nin, atalarına çok da saygısızlık yapmaması için yalnızca Ayasofya’yı aşmasına karar verilmiş ve cami, Osmanlı’da başka hiçbir örneği olmayacak şekilde 6 minareli yapılmış. Fakat bu 6 minare ona hem fazlaca görkem katmış hem de bazı çatışmalara neden olmuş. O dönem 6 minareye sahip olan Kabe’deki camiye saygısızlık olarak değerlendirilen bu durum, Sultan I. Ahmet’in Kabe’deki camiye 7. minareyi ekletmesi ile son bulmuş.

Bir başka söylentiye göre, I. Ahmet caminin minarelerini altından yaptırmak istemiş. Fakat bu karar devletin bütçesini bir hayli aşacağından, Mimar Sedefkar Mehmet Ağa “altın” kelimesini “altı” anlamış gibi yapmış ve camiyi 6 minareli yapmış.

Sultanahmet Cami’nin Mimari Özellikleri

1590-1617 yılları arasında bir külliye olarak tamamlanan yapı, cami, hünkar kasrı (bugün Vakıflar Halı Müzesi olarak kullanılıyor.), sibyan mektebi, medrese, arasta, darüşşifa, imarethane (bugün Marmara Üniversitesi rektörlük binası olarak kullanılıyor), konuk evi ve türbelerden oluşuyor. Elbette külliyenin en göz alıcı ve önemli parçası camisi.

Çevresi pencereli ve sekiz kapılı bir duvarla çevrili olan caminin önünde ve yanlarında geniş avlular bulunuyor. Batı cephesinde kalan avlu girişlerinin üstünde demir bir zincir asılı duruyor. Zamanında sadece padişah at sırtında caminin avlusuna girebilirmiş. O da zincir nedeniyle başını eğerek geçmek durumunda kalırmış. Camiye padişahın bile saygı duyması gerektiğini, içeri girerken kendine çeki düzen vermesi gerektiğini belirten bu sistem dikkate değer.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, caminin ikisi ön cephede, dörtü ise dört köşede olmak üzere 6 minaresi bulunuyor. Minarelerin dört tanesi üç, ikisi de iki şerefeli. Bunun bu şekilde yapılmasının nedeni de I.Ahmet’in 16. padişah olduğunu simgelemesi.

Sultanahmet Cami’nin İç Mimarisi

Caminin iç kısmı ise, 26 sütun, 30 kubbeden oluşan, şadırvanlı, kare ve mermer bir iç avludan ve çapı 24 metre, yüksekliği 43 metreden oluşan ana kubbeli bir kare plandan oluşuyor. Ana kubbeyi, çapı beşer metre olan dört fil ayağı taşıyor. Ana kubbedeki ve yarım kubbelerdeki toplam 5 sıra dizilmiş 260 kadar pencere, mekana hiçbir camide olmayan bir aydınlık sağlıyor. Böyle görkemli yapılarda loşluğa, usul usul giren hafif ışığa alışmış olacağız ki burası oldukça canlı ve rengarenk geliyor. Bir zamanlar kandillerin, şimdilerde ise ampullerlerin bulunduğu yere yakın asılmış devasa avizeler de mekana ayrı bir hava katıyor.

Caminin içine girebileceğiniz üç kapı var fakat esas giriş Hipodrom tarafındaki kapıdan. Hipodrom kapısından girdiğinizde hemen karşınıza mermer mihrap ve onun yanındaki minber çıkacak. Bu kısımda Mimar Sinan’ın öğrencisi olan Mehmet Ağa’nın mimarlığını ressamlığıyla nasıl güzel birleştirdiğini görebilirsiniz. Minberin üzerinde oymaları yakından incelemeyi ihmal etmeyin. Diğer tarafta görünen balkonu andıran bölmeler ise sultanların locaları.

Mavi Cami (Blue Mosque)

Camiye hangi kapısından girerseniz girin sizi çinili, süslü, renkli bir manzara karşılıyor. Burası adeta bir çini galerisi gibi çünkü içeride 21.000’i aşkın İznik çinisi var. Tüm duvarlarda, mavi, yeşil, firuze, kırmızı renkli, ağırlıklı olarak bitki motifleriyle yapılmış çini panolar bulunuyor. Yukarıda bahsettiğimiz pencerelerden yayılan ışıkla bu çinilerin renkleri daha da ortaya çıkıyor.

Turistler arasında Sultanahmet Cami için “Blue Mosque” yani “Mavi Cami” denildiğini duymuşsunuzdur. Çünkü Batı dünyası, Sultanahmet Cami’ni bu şekilde adlandırıyor. Bunun nedeni de işte bu bahsettiğimiz çinilerin yarattığı mavi tonlarındaki iç mekan görünümü.

Türbeler

Sultanahmet Cami’nin türbesinde toplam 36 sanduka bulunuyor. İçeride, başta caminin yaptırılmasını sağlayan I. Ahmet’inki olmak üzere, eşi Kösem Sultan, oğulları II. Osman (Genç Osman), IV. Murat ile onun çocuklarının mezarları bulunuyor. Türbenin arkasında ise Ayasofya’da da bulunan muvakkithane yani namaz saatlerinin ölçüldüğü yer bulunuyor.

Sultanahmet’te Gezerken Acıkırsanız

Sultanahmet Köftecisi

Artık nereye baksak aynı isimle açılan köfteciler zinciri görüyoruz. Fakat asıl Sultanahmet Köftecisi’nin yeri tabii ki Sultanahmet’te. Buraya kadar gelmişken bu kadar taklit edilen köfteyi bir deneyin, adet yerini bulsun. Tabii Sultanahmet’in kendisi gibi köftecisi de kalabalık ama günün başında zaten sıra beklemeye alışıyorsunuz. Bir porsiyon köfte, yanına piyaz ve ayran üçlemesinden şaşmayın. Adres: Alemdar, Divan Yolu Cd. No:12, 34110 Fatih Tel: (0212) 513 64 68 Websitesi ve konum için tıklayabilirsiniz.

Sultan Köşesi

Eğer “günü sağlıklı kapatayım” diyorsanız, Sultan Köşesi ev yemekleri ile ünlü, tarihsel doku içinde kalan bir mekan var. Sultanahmet’e gelmişken günün ruhuna yakışır yiyecekler istiyorsanız da köfte, kebap, pide gibi seçenekler de mevcut. Adres: Sultan Ahmet, Küçük Ayasofya Cd. No:6, 34122 Fatih Tel: (0212) 516 66 06 Websitesi ve konum için tıklayabilirsiniz.

Rami Restaurant

Eğer Sultanahmet gezinizin sonlanması akşamı bulduysa, Rami Restaurant’ı tercih edebilirsiniz. Bu restoran, sanatçı Rami Uluer’in eviymiş daha sonra kağıt kebabı, saray güveci gibi Osmanlı yemeklerini tadabileceğiniz bir restorana dönüştürülmüş. Terasından nefis bir ışıklandırılmış Sultanahmet Camisi manzarası da var. Adres: Sultanahmet, Utangaç Sk. No:6, 3412 Tel: (0212) 517 65 93 Websitesi ve konum için tıklayabilirsiniz.

Sultanahmet Cami’ne Nasıl Gidilir?

Sultanahmet Cami, Tarihi Yarımada’da, Fatih ilçesi sınırları içinde kalıyor. Sultanahmet Cami’ne en kolay ulaşım Bağcılar-Kabataş tramvay hattı ile sağlanıyor çünkü durak hemen caminin önündeki yolda kalıyor.

Karşıdan gelenler için de Kadıköy ya da Üsküdar’dan kalkan Eminönü vapurları veya Marmaray alternatifi var. Vapurdan indiğinizde, Eminönü’nde bulunan tramvay durağından Bağcılar-Kabataş hattına geçiş yapabilirsiniz. Marmaray’dan Sirkeci durağında indiğinizde de yukarıdaki tarifle aynı şekilde tramvay hattını kullanabilir ya da Sirkeci’den Gülhane’yi takip eden yol üzerinden kısa bir yürüyüş ile Sultanahmet Meydanı’na laşabilirsiniz.

Kendi aracınızla gidecekseniz Sultanahmet Cami’nin çevresindeki sokakların trafiğe kapalı olduğunu belirtmemiz gerekir. Topkapı Sarayı’na yakın konumda bulunan otoparkı, Four Seasons Oteli’nin paralelindeki otoparkı ya da çevre liselerin etrafındaki otoparkları tercih edebilirsiniz.