KÜBA TURU PLANLAMASI – FİYATLAR & ÖNEMLİ BİLGİLER

Küba, bir gün “Allah’ım buraya nereden düştük” derken, diğer gün ağzımız kulaklarımızda “Aman iyi ki de gelmişiz” dediğimiz, bizi bipolar eden bir memleket. 🙂

İşin doğrusu şu ki; Küba eski koloniyal binaları, klasik arabaları, her köşeden yükselen müzik ve dünyada başka kimse yokmuşcasına özgürce dans eden yerlileri, tarif edilmez turkuazlıktaki denizi ile delicesine güzel olduğu gibi, bir o kadar da yorucu ve bezdirici olabiliyor.

Ağzımızdan bir gün bunun çıkacağı hiç aklımıza gelmezdi ama Küba butik bir turla gezmesi mantıklı olabilecek bir yer. İdeali size özel bir tur ayarlartmanız olur. Sebeplerini ise konusu geldikçe anlatacağız. İster Küba turunu kendiniz yapın, ister bir turla gidin, Küba turuna çıkmadan önce bilmeniz gereken her şeyi anlatmaya çalıştık.

İlerlemeden önce şunu bir netleştirelim: Küba görülmeye değer bir yer; 60 yıllık devrim tarihi ile dev bir toplumsal deney, minnacık haliyle süper güç Amerika’yı mat edişi ile yaşayan efsane. Küba zaten yeterince güzellenen bir yer olduğu için biz madalyonun biraz öbür yüzünü anlatmaya odaklandık. Kafanızda doğru bir Küba resmi ile gidin ki hayal kırıklığına uğramayın diye giriştiğimiz misyon sebebiyle güzel anılarımıza bu yazıda hakkıyla yer vermedik ama bunun için YouTube kanalımızda 8 adet Küba videomuz var zaten. Yukarıdaki 2. bölümü olur.  Aman izlemeden hüküm vermeyin! Küba videolarımızı izlemeye şuradan başlayabilirsiniz. YouTube kanalımıza abone olmayı da unutmayın!

Sosyalist Küba

Havanalı bir fotoğraf sanatçısının eseri

Sanırım konuyu anlatmaya ekonomiden girmek lazım ki taşlar yerlerine otursun. Biliyorsunuz Küba sosyalist bir ülke ve bu da ülkenin hem laneti, hem de nimeti olmuş. Devrim, Che, Fidel, komünizm Küba’ya turistlerin başlıca gelme sebebi. İnsanlar akın akın ufacık bir Küba’nın dünya lideri Amerika’ya kafa tutuşunun hayranlık uyandırıcı hikayesini yerinde görmeye, hem de dünya ekonomisinden dışlanan Küba’da 1960’larda duran zamanı deneyimlemeye geliyor. Evlerdeki mobilyalar, şehrin çehresi, sokaktaki arabalar, yaşam ritmi, televizyon showlarından bankacılık sistemine her şey 50- 60 yıl geriden geliyor. Deyim yerindeyse bu “zorunlu nostalji” ve devrimin ilham verici hikayesi dev bir turist ve döviz mıknatısı. Özellikle de Fideli’in 2016’daki vefatından sonra Küba’nın çok değişeceği söylentileri turizmin bir yılda  %15 zıplamasını sağlamış.

Küba’da Ayda 25 Dolar İle Yaşamak

Küba’da devlet her ay karne ile yiyecek dağıtıyor. Uzun kuyruklar olabiliyor.

Ancak diğer taraftan Küba’nın komünist oluşu ve Amerika’nın bu seçimi ağır bir ambargo ile cezalandırması neticesinde ülke ciddi ekonomi zorluklarla yüzleşmek zorunda kalmış. Evet, komünist devlet herkese kafasını sokacak bir yer, ücretsiz eğitim ve sağlık hizmeti sağlamış, herkese düzenli aralıklarla süt, pirinç, fasulye, et gibi temel gıda dağıtıyor ama devletin yardımı Kübalı bir ailenin temel ihtiyaçlarının ortalama %40’ına yetiyormuş.

Diğer taraftan herkesin bir hafta 5 gün, diğer hafta 6 gün olacak şekilde full mesaili çalışması bekleniyor buna karşılık en iyi maaşlardan olan bir doktor maaşı aylık sadece 25-30 dolar civarında. İnsanların geri kalan ihtiyaçlarını kendi kazançları ile karşılamaları gerekiyor.

Her ne kadar devlet bazı gıdaları sübvanse etse de, Küba’da hayat bazı Avrupa ülkeleri gibi pahalı. Ülkede sanayileşme olmadığından, bisküviye kadar her şey ithal ediliyor. Hal böyle olunca da bir deodorant 2-3 Euro, bebek maması 2.5 Euro, bir litre benzinse 1 Euro civarında. Yani 25 dolarla geçinebilmek ihtimal dışı. Evlerinin karşısındaki restoranlarda yemek yiyen turistlerse bir yemeğe kolayca 7 Euro verdikleri için maalesef Kübalılar tarafından biraz ATM olarak bellenmişler. Az dişinizi sıkın geliyoruz konuya.

Fidel’den Sonra Raul Castro İle Yeni Küba


Fidel’den koltuğu devralan ve daha ılımlı bir lider olan kardeşi Raul Castro 2011’de Kübalılara bazı ufak görünen ama insanların yaşam kaliteleri üzerinde büyük etkisi olan ekonomik özgürlükler getirmiş. Bunların en başında Kübalıların evlerini pansiyon ya da restoran olarak işletebilmeleri ve özel işletmelere izin verilmesi geliyor. Bu pansiyon tarzı evlere “casa particular” deniyor ve günlük oda kiraları 25 ile 45 Euro arası değişiyor. Ayrıca kahvaltı isterseniz kişi başı 5 Euro alıyorlar.

Sadece bir günde bir ayın maaşını rahatça çıkartabilir olunca, tahmin edersiniz ki sokaklardaki tüm evler casa particular olmuş. Hal böyle olunca herkes turizmci olmuş ve herkes sokaktan müşteri kapmaya çalışıyor. Bir kardiyalogun aynı zamanda bir taksicilik yapması çok olağan durumlar. Bu da turistleri şöyle etkilemiş: Ülkenin genelinde bir Kapalı Çarşı havası var, fosforlu koca bir filmiş gibi hemen radarlarına giriyorsunuz ve insanlar size sürekli ev/ taksi/ masaj/ restoran/ puro, bir şeyler satmaya çalışıyorlar. Özellikle de Havana’da… Birisi ile yanlışlıkla göz teması yapmaya görün… Siz direk onlara para kazandırmasanız bile sizin götürdükleri yerden komisyon alıyorlar, sanki onlar sizi getirmiş gibi kapıdan içeri girerken sizin yanınızda olmaları yetiyor. Aynı bizdeki halıcılara adam götürenler gibi.

Turist = Yürüyen Banknot


Bu turisti yürüyen banknot görme modu ülkenin her köşesinde olduğu için sürekli insalara hayır demek zorunda kalmak yorucu ve zorlayıcı olabiliyor. Özellikle güler yüzle yanınıza gelip “Hangi ülkedensin?” diyen o cana yakın insanların muhabbeti nihayetinde “Şurada güzel bir bar var”a bağlaması ve tabi ki orada içeceğiniz bir içeceğin x 2 şeklinde fiyatlanması insanı ihanete uğramış hissettiriyor. Ve bu da maalesef insanı biraz defansif bir moda sokuyor. Elbette insanların gelirlerini düşününce adam da bunu yapmaya mecbur diyorsunuz, bir yandan üzülseniz de ATM gibi görüldüğünü hissetmek insanı geriyor. Bununla baş etmenin en iyi yolu, göz teması yapmadan ve duraklamadan “No, gracias” diyerek yürümeye devam etmek.

Küba’Ya Tur İle Gitmek Ya Da Gitmemek…İşte Bütün Mesele Bu.

Trinidad sokakları

Biz yine gelecek olsak turla gelmezdik. Kendimiz keşfetmeyi çok seviyoruz. Ne kadar şartlar zorlayıcı olsa da (ki Küba o kadar zorlayıcı değil kesinlikle), o mücadele de deneyimin bir parçası. Ama biliyoruz ki herkes kısa tatil zamanında bu mücadeleye girişmek, bu planlamayla uğraşmak istemeyebilir.

Aynı zamanda turla gelmenin bu mücadeleye daha az maruz kalmak gibi bir avantajı oluyor çünkü;
1. Turcuların sabit bir programı olduğunu ve illa bizim restoranda ye diye ısrar etmenin faydası olmadığını biliyorlar,
2. Yanınızda zaten bir Kübalı (rehberiniz) olduğundan onun alanına girmiş olmamak için yanaşmıyorlar,
3. Turla gezerken halka daha az karışıyorsunuz çünkü daha çok turistik yerlere götürüyorlar.

Tabi bu 3. madde tabi aynı zamanda turla gitmenin en büyük dezavantajı ve turu tercih etmememe sebebi de. O yüzden bizce en güzeli sizin kendi programınızda ilerleyebileceğimiz size özel tur düzenletmek. Birçok butik seyahat firması size özel tur organize edebiliyor.

Ama tabi Küba’ya turla gitmek fena olmayabilir dememizin sebebi bu değil. Asıl avantajlarına gelecek olursak:

Turla Gitmenin Avantajları

– Şimdi siz şu meşhur Küba devrimi çok merak ediyorsunuz ya, eğer yanınızda bir rehber yoksa hiç heveslenmeyin, gittiğiniz müzelerden hiçbir şey anlayamacaksınız. Şaka gibi ama her şey İspanyolca ya da bilgi niteliği pek taşımayan, aşırı basit basit İngilizce açıklamalar var; “Celia Sanchez’in önlüğü” falan gibi. Kimmiş bu Celia, devrim için ne yapmış hiçbir şey öğrenemeyecek ve saçınızı başınızı yolacaksınız. Ne Havana’daki Küba’nın medar-ı iftiharı koskoca Devrim Müzesi’nde, ne de Che’nin ve silah arkadaşlarının mezarlarının bulunduğu moseleumda ne bir rehberli tur, ne bir audio guide, ne de bilgilendirici bir yazı var. Gördüklerinizi anlamlandırabilmenize yardımcı olacak bir rehberle gezmedikten sonra çok hayal kırıklığına uğrarsınız. Turlarda zaten size yerli bir rehber eşlik ettiği için size her şeyi açıklayacaktır.

– Turla herhangi bir yere gitmenin en büyük avantajı şüphesiz organizasyon kolaylığı. Ancak Küba’da karşılaşacağınız organizasyon yükü başka bir ülkedekinden sistemsizlik, iletişim sıkıntıları (internete erişim çok sınırlı), aşırı talep yüzünden daha fazla. Ulaşım ve konaklama konuları biraz sıkıntılı ve sağlam kazığa çakmak isteyebileceğiniz şeyler. Aşağıda ilgili bölümlerde anlattık.

– Ulaşım konusuna da aşağıda gireceğiz ama otobüs saatlerinin verimsiz vakitlerde oluşuna da değinelim: Küba’da genelde iki şehir arası, bir sabah 7-8 gibi, bir de öğlen 2-3 gibi olmak üzere 2 otobüs oluyor. Yani akşam otobüsü olmadığı için gündüz bir yerleri gezip, akşam ölü zamanı yolda geçiremiyorsunuz. Şahsınıza özel bir tur yaptırırsanız özel arabanız olacağından arabayı akşam vakitlerine koyarak günlerinizi daha verimli geçirebilirsiniz. Elbette şehirler arası özel arabayla yolculuk yapmak için illa turla gitmek zorunda değilsiniz. Yoldan çevireceğiniz herhangi bir taksi sizi ayılabayıla şehirler arası istediğiniz saatte götürecektir.

  • Küba’da kredi kartı yaygın değil. O yüzden saatli bomba gibi üzerinizde tüm tatilin nakit parası ile geziyorsunuz. Turla gelirseniz en azından sadece cep harçlığınızı taşıyorsunuz.

Turla Gitmenin Dezavantajları

– Eğer size özel bir tur değilse programa yön veremiyorsunuz.

– Büyük turlar yeme içme, eğlence için yerellerin takıldığı yerlere değil de daha çok turistik yerlere götürüyorlar. Geceleri Havanalılar kordonda oturup deniz karşı muhabbet ederken siz tavuskuşu tüylü  kadınların dans ettiği şampanyalı kabarelerde ağırlanıyorsunuz, ya da Kübalarıların içerisini görmesinin bile yasak olduğu her şey dahil lüks adalara götürülüyorsunuz. Yani Küba’nın özünü görmektense turistler için “sterilize” edilmiş ortamlara sokuluyorsunuz. Aslına bakarsanız bizce Küba’ya gelmenin bütün olayı Küba’yı anlamak ve bu yerele karışmadan imkansız. Eğer böyle bir turla gelecekseniz bizce boşuna gelmeyin. Öte yandan sürekli Kübalıların standartlarında takılmak insanı zorlayabiliyor. Ekşisözlük’te bunu sayfalarca sefalet olarak nitelendiren insan da var. En güzeli ikisi arasında zigzaglayabilecek özgürlüğe sahip olmak.

Küba Kimlere Hitap Eder? Ne Bekleyebilirsiniz?

Küba’nın insanı yorabildiği bir gerçek ama gülü seven dikenine katlanır derler. Yine de hayal kırıklığı yaşamamanız adına Küba kimlere hitap eder, hangi beklentileri karşılar kısaca yazalım:

Tropik Bir Fantezi?


Küba elbette şahane kumsallara sahip. Şahane eksik oldu, rüya gibi desek daha yerinde olur. Ancak eğer Küba’dan beklentiniz tropik bir fantezi ise muhtemelen daha gelişmiş tesislere sahip bir ülkeyi tercih etmelisiniz. Lakin paranızın karşılığında aldığınız tesisler de, servis de başka ülkelerde çok daha iyi.

Ülkenin en otantikliğini yitirmiş yeri olmasına rağmen bizim deniz tatili için önerimiz yine de Varadero. Zaten haritadan bakınca denize doğru uzanan yaklaşık 20 kilometre uzunluğundaki burunu görünce “Oha! Ben buraya gitmek istiyorum” diyorsunuz. Kum, plaj, deniz anlamında beklentilerinizin de ötesinde olduğunu söyleyebilirim. Haliyle baba baba resortlar burada kurulmuşlar (evet, malesef Küba’da bile resort var) ama burun o kadar uzun ki kendinize resortları fark etmediğiniz yerler bolca buluyorsunuz.Fidel’in yaptığı en güzel şeylerden biri de önceden resortlara ait bu plajları kamulaştırmak olmuş. Şimdi herkese açık. Burası ülkenin en turistik yeri olduğu için aktivite olarak kitesurften uçan balık avına, yelkene yapılabilecek bir sürü şey var. Keza akşamları yemek ve eğlence seçenekleri var. Bir diğer avantajı da Havana’ya yakın ve Küba’da gezilecek diğer yerlere nispeten yakın olması.

Ama Küba’nın her köşesinde yürek hoplatan bir plaj var. Kitabım, balıklar ve palmiyeler ile baş başa olmak istiyorum derseniz de yine rotanızdan çok şaşmadan gidebileceğiniz yerleri Trinidad ve Vinales rehberlerimizde bulabilirsiniz.

Not: Küba’nın her yerinde deniz akşam 4’ten sonra dalgalanıyor.

Fiyat / Performans


Küba’da “turistik” takılmak ile “maceracı” takılmanın ortası yok. Şöyle anlatalım; yerlilerin girmesinin yasak olduğu turistik resortlar, lüks restoranlar var ama buralarda her şey aşırı sentetik ve Küba’da mısın, başka tropik bir yerde misin pek fark etmiyor. Pahalı bir fanustasın ama aynı paraya başka ülkelerde çok daha keyifli fanuslar alma şansınız var.

Fanus’ta takılacaksan Küba’da olmanın ne mantığı var diyip dışarı çıktığınızda da hırpalanıyorsunuz. Çok tatlı evleri olan Kübalılar da var ama çoğu gecekondudan hallice. Sabun, tuvalet kağıdı gibi şeyler bile lükse kaçıyor ve bazı yerde yok. Kübalıların yaşamaya alışık olduğu standartlar, evlerinin konforundan çıkıp buraya gelenleri sarsabilir. Ayrıca, siz ayaklı bir banknot olduğunuzdan sokaklarda rahat yürüyememeniz, her alışverişinizde pazarlık etmek zorunda olmanız, sürekli size birşey satmak isteyen insanları savma mücadelesi gibi şeyler insanı ciddi hırpalıyor.

Ve henüz resort ve otel ile casa particular’ın ortasında bir şeyi hedefleyen işletmeler yok. Yani bir Alaçatı tarzı hem samimi ufakıkta, hem de kaliteli olan butik işletmeler pek yok. İki dünya da farklı sebeplerden ötürü insanın ağzında ekşi bir tat bırakıyor.

Küba Balayı İçin Nasıl?


Küba’ya iyi ki gittik ama biz kendi balayımız için Küba’yı tercih etmezdik çünkü Küba romantik bir ambiyansa sahip olsa da yukarıda yazdığımız gibi burası meşakkatli bir yer, balayında en son yapmak isteyeceğiniz şey ise mücadele ediyor olmak.  Ama zaten satın aldıysanız da endişe etmeyin; burada yazdığımız program ve önerilerle en iyi şekilde geçmesini sağlarız. Her şekilde evinize mutlu yollarız sizi.

Küba’dan vazgeçtim, nereyi önerirsiniz derseniz: Balayı Yerleri Tavsiyeleri

Fotoğrafçılık

Fotografçılığa ilginiz varsa herhalde öldüm de cennete geldim diyeceksiniz. Koloniyal mimarisi, yıkık dökük binaları, renkli sokakları ile müthiş fotojenik ve bilmiyoruz neden ama doğal ışığı çok güzel. Ayrıca insanlar kameradan kaçmıyor, hatta haber muhabiri gören çocuklar gibi zıplayarak kareye giriyorlar. 🙂

Devrim Tarihi


Bunu acı çekerek yazıyorum ki; Küba Devrimi’nin en iyi öğreneceğiniz yer evinizin koltuğu. İnternetten bir iki belgesel izlediniz mi, burada müze gezmekten çok daha fazla şey öğrenirsiniz. Maalesef devrimin kalesi niteliğindeki en önemli iki yer olan Havana’daki Devrim Müzesi ve Santa Clara’daki Che Guevara’nın anıt mezarında bile bilgiler o kadar geçiştirme ki hayret edeceksiniz.

Scuba Diving

Küba için tüm Karayiplerdeki en iyi dalış diyorlar ama heyecana kapılmadan öncelikle şunu bir netleştirelim, o bahsettikleri kalibrede bir dalış yapabilmeniz için illa o çok görmek istediğiniz şehirlerden uzaklaşmanız, bir gün kaybetmeyi göze almanız gerekiyor. Dalış için Küba’ya geliyorsanız, Jardin De La Reina adlı takım adacıklarda kendinizden geçeceksiniz, tartışmasız dalış için en güzel yer. Ancak uzak mı uzak, buraya anca live aboard dalış tekneleri ile 5-10 günlük turlarla gidebiliyorsunuz ve haftası 2000-3000 dolar arası olabiliyor. Tuzlu ama profesyonel su altı fotografçılarının söylediğine göre hem servis, hem de su altı verdiğiniz parayı hak ediyormuş. Özellikle köpekbalığı dalışı için mükemmel diyorlar. İkinci en iyi dalış noktası ormanın kenarındaki bir kasabacık olan Maria La Gorda. Biraz ulaşım ve konaklama tuzlu ama tabi Jardin De La Reina’dan sonra ucuz kalıyor. Onun dışında Camagüey’a bağlı olan Playa Santa’da muazzam bir köpekbalığı dalışı deneyimi var.

Küba Turu İçin Önerdiğimiz Rota

Hiç nereye gidelim, kaç gün kalalım, nasıl bir rota çizelim diye kendinizi hırpalamayın. Buyrun size damıtılmış bilgi: Küba’da Gezilecek Yerler & İdeal Rota

Küba’da Konaklama

Küba’da çok ev gördük, en güzellerinden birisi buydu. Beklentilerinizi ona göre ayarlayın.

Casa Particular (Homestay)

Eğer özellikle bir resort tatili için Küba’ya gelmiyorsanız, kesinlikle Kübalıların evlerinde konaklayarak Küba’yı gezmelisiniz. Kübalıların hayatına misafir olmak size buradaki sistem, Kübalı olmak, genel dünya düzeni ve hatta kendi hayatınızı yöneten dinamikler hakkında farklı bakış açıları sağlayacak. Eğer hayaliniz tropik bir lüks resort tatiliyse de, komünist bir ülkede lüksten bahsettiğinizi hatırlatırım…

Casa particularlar, yani pansiyon evler, Küba’ya karışmanın en güzel ve ekonomik yolu. Her sokakta yığınla casa particular var ama konaklayacağınız yeri önceden ayarlamanızı şiddetle tavsiye ederiz yoksa bizim gibi 1- 1,5 saat valizinizle o sıcakta kapı kapı gezip yer sorarsınız. Ayrıca tebcübeyle sabit; aşırı turist var ve güzel yerler önden tutuluyor, kalan yerler de genelde kalmak istemeyeceğiniz, gecekonudan hallice yerler olabiliyor. Özellikle talebin tavan yaptığı yılbaşı ve Paskalya zamanı kesinlikle sağlam kazığa bağlayın deriz. En çok da Havana ve Varadero’da zorlanabilirsiniz.

Casalar ile ilgili tüm detaylı bilgiyi, Casaların neye benzediğini, nasıl bir hizmet alabileceğinizi de “Küba’da Evde Konaklama – Casa Particular” yazımızda bulabilirsiniz.

Bizim kalıp & beğendiğiz casaları Küba’da Gezilecek Yerler yazımızda şehir şehir yazdık.

Resortlar & Oteller

– Oteller casalardan daha önce doluyor. Rezervasyonu olmayanlar avcunu yalar. 🙂
– Eskiden turizm devletin tekelindeydi, şimdi deli gibi yabancı yatırım var. Sahil resortlarını Kanadalı işletmeler, otelleri de İspanyol ve Fransızlar domine etmiş.
– Ne yalan söyleyeyim, 200 Euro verip Asya’da, Avrupa’da ya da Türkiye’de kaldığınız otelle, burada 200 Euro verip kaldığınız otel arasında kalite farkı var. Paranızın karşılığında hakkettiğiniz servisi alamadığınızı düşünmeniz muhtemel.

Küba’da Ulaşım

At hala Küba’da yaygın bir taşıma aracı. Havana’da daha çok turistik faytonlar kalmış ama Santa Clara gibi kırsalda kalan şehirlerde hala önemli bir taşıma aracı.

Şehirler arası otobüs

Küba’da şehirler arası giden tek firma devlete ait olan Viazul şirketi. Biletleri internetten alabiliyorsunuz. Ancak otobüs kafasına göre kalkış saatinden bir saat erken gelip sizi almadan gidebiliyor. Bu yüzden her otobüse bineceğinizde terminale bir saat önceden gidip beklemeniz gerekiyor.

Collectivo (Dolmuş taksi)

  • Çoğu zaman otobüsten 3-5 Euro daha fazla vererek “collectivo” denilen dolmuş taksilerden ayarlayabiliyorsunuz. Collectivoları ancak o şehre vardığınızda ayarlayabilirsiniz. Nasıl mı bulacaksınız? Hiç merak etmeyin, dedim ya siz zaten bir turist olarak yanıp sönen bir objesiniz, birileri yolda yürürken yanınıza gelip size illa “Taksi?” diye soracak. Siz de “Collectivo?” (“Kollektivo” yapıyor musun?) diyeceksiniz. “Si” yani evet diyecek. Bi kere rahat olun, kimseden hayır duymacaksınız çünkü herkesin bi collectivocu tanıdığı var ve size ona gönderip komisyon almak için çok hevesliler. “Cuánto cuesta de La Habana a Viñales?” (Kuanto kuesta de la Habana a Vinyales?”) yani Havana’dan Vinales kaç tutar diyeceksiniz.
  • Collectivo’ların üzerinde collectivo ya da taxi yazmaz. Yazanlar da var tabi ama arabayı işletmek karşılığından devlete para vermen gerektiğinden bir sürü insan şahsi arabasını izinsiz işletiyor.
  • Klasik arabalar da collectivo yapıyor ancak onlar daha pahalıya gelebiliyor. Muhtemelen sizi 10 ila 30 yaş arasında bir araba almaya gelecek. Klima falan ummayın. 🙂
  • Gelmeden önce transferlerinizi ayarlamak isterseniz şöyle bir özel araç ile transfer şirketi var, fiyat tarifelerini de koymuşlar. Ancak bunlar özel transfer fiyatları, yani dolmuş takside olduğu gibi kimse ile paylaşmıyorsunuz. Yani collectivolara göre neredeyse 2 kat daha pahalıya mal olur. Biz bu şirketle bir yere gitmedik. Ne kadar güvenilir fikrimiz yok.

Küba’da Yeme-İçme

Homini gırtlak gibi mühim bir meseleyi buraya sıkıştırmayacaktık herhalde. Hadi o zaman şurya tık tık: Küba Yemekleri

Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler

Küba Vizesi

Küba Vizesi yazımızdan bilgi alabilirsiniz.
Eskiden Amerika pasaportunda Küba damgası olanları kabul etmediğinden herkes pasaport memuruna mühür basmamasını söyleyerek giriyordu. Şimdi Amerika Küba ilişkileri yumuşadı, Amerikalıların Küba yasağı kağıt üstünde tam olarak kalkmasa da uygulama da kalktı. Ama biz yine de mühür bastırmamaktan yanayız. Ne olur, ne olmaz. Girerken ve çıkarken mühür basmayın derseniz basmazlar.

Para

– Küba’da iki farklı para birimi var: Birisi turistlerin kullandığı CUC, diğeri de PESO. Bunun sebebi devlet Küba’da birçok ürünü sübvanse ettiği için iki farklı ekonomi dönüyor. Biz turistler devletin sübvanse ettiği fiyatlardan faydalanamıyoruz (ama siz zaten hiçbir yerde bu ürünleri görmeyeceksiniz ya da Peso kullanmayacaksınız.  1 CUC = 24 Peso.
– Tüm tatilinizi geçirmenize yetecek kadar parayı nakit olarak getirin ya da ATM komisyonlarını göze alıp bankada çekilebilir olarak bulundurun. Ama kartınızı ATM’ler kabul etmeyebilir, vs… Nakit en sağlamı.
– Dolar yerine Euro getirmeyi tercih edin, hem komisyonu daha az, hem de daha yaygın.
– Kredi kartını iyi otel ve restoranlar kabul ediyor ama komisyon oranları yüksek.

Devrimi Önceden Öğrenin

Müzelerdeki açıklamalara güvenirseniz Şaban Şaban baktığınızla kalırsınız (ama rehberle gezecekseniz sıkıntı yok). Neye bakıyorsunuz anlamak için önden mutlaka Küba Devrimi – Fidel Castro, Che Guevara ve Komünizm yazımızı okumalısınız!

İspanyolca Çalışın

Az buçuk ispanyolca şart. En azından istiyorum/ istemiyorum, oda var mı vs gibi kalıpları mutlaka öğrenin.

Saat Farkına Hazırlık

Saat farkı ve uzun yolculuk insanın fişini çok fena çekiyor ve Havana’ya vardığınızda bir zombi oluyorsunuz. Bu size 2 güne mal oluyor. Uçakta ne yapıp edip uyumaya bakın. Bazı arkadaşlarımız uçakta uyumasına yardımcı olarak bir ilaç almak için doktora gitti. Kesinlikle tavsiye ederiz.

GSM

Turkcell de, Vodafone da çalışıyor ama hattınızın yurtdışı tarifesine açık olduğundan emin olun.

Küba’da İnternet

İnternete girmek için bir ya da 5 saatlik kontör kartı satın alıyorsunuz ve wifi bulunan bir yere gidip bağlanıyorsunuz. WiFi sadece bazı otellerde ve parklarda var, zaten oralar da kendini gürüh halinde kaldırım kenarında oturmuş telefonlarıyla oynayan insanlardan hemen belli ediyor. Bunları otel resepsiyonlarından ya da Küba’nın telekominikasyon şirketi olan Etecsa’nın ofislerinden alabiliyorsunuz. İnternet kartılarını resepsiyondan ya da Küba’nın telekomünikasyon firması ETECSA’nın ofislerinden alabiliyorsunuz. ETECSA’da 1 saatlik internet kartı 1,5 CUC, otellerde 4,5 CUC ama ETECSA’nın önünde mütamadiyen sıra oluyor. En güzeli ETECSA’dan bir girişte 4-5 tane birden almak. Aynı kartı ülkedeki herhangi bir WiFi’da kullanabiliyorsunuz. Hatta dönüşte havalimanında bile aynı WiFi’dan bağlanmanız gerekiyor. Bu arada internet kartınızı bir kere aktive ettiniz mi 1 saatinizi yemiyorsunuz. Kullandığınız kadar dakikayı düşe düşe gidiyor.

İnternetsizliğe Hazırlık

Cep telefonu faturanızı patlatmak istemiyorsanız Küba’ya bir sosyal medya/iş/ internet detoksu gibi bakmaktan başka çareniz yok çünkü wifi her yerde yok, anca bazı otel ve parklarda var. Diyeceğimiz o ki, iş ile ilgili devretmeniz ya da halletmeniz gereken şeyler varsa halledip gelmenizi öneririz.

Güvenli mi?

Valla bir hiç bir sıkıntı yaşamadık, yaşayanı da duymadık. Suç oranı Avrupa’ya kıyasla çok düşük. İtalya’daki gibi kaşla göz arasında cebinizden telefonunuzu aşırmıyorlar ama eğer masa da falan unutursanız, Kübalıların değişiyle itina ile “kamulaştırılır”. 😁

Kız Kıza Gidilir mi?

Gidilir tabi ama maalesef her yerde olduğu gibi burada da erkekler kadınları pek rahat bırakmıyor. Islıklar, laf atmalar, yanına gelmeler falan filan…İnsanı yoruyor biraz ama insan tehdit altında hissettirmiyor.

Şehir Rehberlerimiz İçin Tıklayın

Havana – Havana’da gezilecek yerler, Yeme içme, Konaklama ve Önemli bilgiler
Trinidad – Trinidad’da gezilecek yerler, Yeme içme, Konaklama ve Önemli bilgiler
Vinales – Vinales’da gezilecek yerler, Yeme içme, Konaklama ve Önemli bilgiler

Küba’da Şehir Ve Aktivite Turları

Turistik organizasyonlarınız için devletin 2 tane turizim acentesı var.
Infotur – Şehir içinde ve etrafındaki aktiviteler ve turlar için (Örneğin; Rehberli şehir turu ya da deep sea fishing)
Cubatur – Otel, ulaşım gibi servisler için seyahat acentası. Devletin işlettiği otellerden birisinde kalacaksanız Cubatur’dan organize etmek daha ucuza geliyor.

Bütçe

Gelelim surat buruşturan konuya. Küba mütevazi durduğu kadar ekonomik bir yer değil maalesef. Hatta, İspanya’da tatil yapmak ile aşağı yukarı aynı fiyata geliyor. CUC ve Euro’nun da kafa kafaya olması cabası… Konaklama ve yemek seçimlerinde lükse kaçmadan ama hep eli yüzü düzgün yerlerde takılan 2 kişinin günlük harcama ortalaması 150 Euro civarında. Bu bütçeye dalış, müze girişleri, turlar, şehirler içi ve arası ulaşım, hediyelik eşya gibi şeyler, yani aslında her şey dahil.  Bunu yeme içme ve konaklama tercihlerinde daha ucuz yerleri tercih ederek daha aşağılara çekmek mümkün ama standartlarınızı birden çok düşürmüş olursunuz.

Aşağıdaki fiyatları okurken yardımcı olması için: 1 CUC neredeyse 1 Euro civarında.

Konaklama Fiyatları

Küba’da ucuz olan tek şey konaklama. Tabii o da eğer casa particular’larda kalıyorsanız. En güzel casalar 45 CUC’a kadar isteyebiliyor, kırsala gittikçe fiyatlar azalıyor ama ortalamaya vuracak olursak casalarda bir gece 30 CUC civarında. Kahvaltı için kişi başı 5’er ekliyorsunuz.

Resort ve otellerde fiyatlar şehre ve klasmana göre çok değişiyor. Ama genel bir pusula olarak şunu söyleyelim odası 80 Euro ve altındaki bir otelde kalacağınıza casa particularlarda kalın, çok daha memnun kalırsınız.

Yeme – İçme Fiyatları

Bir öğün ucuz bir restoranda 5, standart bir yerde 7-8, lüks olmayan iyi bir yerde de 10-12 Euro civarında. Büyük su 1,5 Euro.

Araç Kiralama Fiyatları

Araç kiralama işlerini devletin şirketi olan Cubacar yapıyor. Hem pahalı, hem de servis konusunda kötüler. Adamların ofisi 16’ya kadar açık olması gerekirken 12’den 15’e yoklardı; kafalarına göre siesta yapmaya gitmişler. 14’te otobüsünüz varsa aracı geri veremediğiniz için otobüse binemiyorsunuz çünkü depoxitosu, yasal işlemleri falan var… Üstelik araçların bakımı çok kötü. Biz kiralık motorumuzla 1 günde 2 kez yolda kaldık. 🙂
Araba Kiralama – En ucuz arabanın günlüğü 60 CUC, ama üzerine gelen masraflarla yine 75 CUC gibi bir şeye varıyor.
Motosiklet Kiralama -En az turistik olan yerde günlüğü 25 CUC, Varadero ve Havana gibi yerlerde 35 CUC.

Klasik Araba İle Tur

Bizce klasik araba ile Havana’da turlamak Küba’da mutlaka yapılması gereken şeylerden ilk 3’e girer. Klasik araba ile bir saatlik Havana turu ise 35 CUC.

Ulaşım Maliyetleri

Küba’da en pahalı olan şey ise ulaşım.
Havalimanı – Havana taksisi 25 CUC.
Şehirlerarası otobüs de genelde 15-25 arası tutuyor.

Valizde Ne Götürmeli?


Kılık kıyafet – Klasik bir yaz tatiline giderken valizinize ne koyardıysanız onu getirin. Ama mutlaka uzun kollu kalın bir şeyleriniz de olsun çünkü bazı yerler akşamları serin oluyor. Havana’da çok yürüyeceksiniz, rahat ayakkabılarınız olsun. Bir de trekking, atlı tur gibi aktiviteler için kapalı bir çift ayakkabı şart. Bir iki şık restoran erkekleri pantolon ve ceketsiz almıyor, şık bir yemek planlıyorsanız aklınızda olsun. Mümkünse, üst baştan makyaj malzemesine oradaki insanlara hediye edeceğiniz eşyalarınızı getirin, çünkü sokakta yanınıza gelip bana verir misin diyorlar. Diyemeyecek kadar gurur yapanlar da bıraktığınız zaman seviniyorlar.
Plastik torba – Yok daha neler demeyin, Küba’da plastik torba kullanımı yok denecek kadar az. Bakkallarda marketlerde yok. Kirlileriniz, ayakkabılarınız için yanınızda olsun.
Atıştırmalık – Küba’da sanayileşme pek olmadığı için bisküviler bile ithal ve raflarda nadir görülen bir şey. İspanya, Meksika menşeili bisküviler 3,50 CUC civarına satılıyor, o da sadece büyük marketlerde var. Plajda, trekkingde, şehirler arası yolculukta yanınızda kemirecek bir şeyler olsun isterseniz getirin.
Sinek ilacı – Hem fişe takılanından, hem de spreyinden.
Adaptör – Yaygın olarak Amerikan prizi kullanılıyor. Bazı renovasyon geçiren casalarda arada bizimkine uyumlu priz de olabiliyor ama siz güvenmeyin, adaptör getirin.
İlaç – Standart seyehat kitinizde ne varsa onu getirin. Burada ilaç da pahalı.
Pil – Pille çalışan bir cihazınız varsa, pil bulmak imkansız değil ama oldukça dert, yanınızda yedeğinizi getirin.

Küba’ya Gitmek İçin İdeal Zaman

En iyi zaman: Nisan ve Ekim ayları. Daha az sıcak, daha az kalabalık, daha uygun fiyatlar. Ama Nisan’daki Paskalya’ya denk gelmemeye dikkat edin!
En kötü zaman: Mayıs, Haziran, Eylül ayları. Hava çok sıcak ve nemli oluyor. Aynı zamanda Haziran’dan Ekim’e kasırga ve yağmur riski artıyor. Bazı turistik tesisler bu dönemde komple kapatıyor.
Yüksek sezon: Kasım – Mart arası hava daha kuru ve serin oluyor. Temmuz ve Ağustos‘ta da yıllık tatilini kullanan Avrupalılar akın akın geliyor. Keza Paskalya ve yeni yılda tatile giren ülkelerden buraya çok gelen oluyor. Dolayısı ile bu dönemlerde fiyatlar %30 artıyor.

Küba’da Ne Alınır?


Tahmin edersiniz ki pek alışveriş cenneti değil. Türkiye’ye getirecekleriniz az ama öz:
Puro – Paketlermiş markalı purolardan en fazla kişi başı 25 tane ülkeden çıkartabiliyorsunuz. Ama çiftiçin sardığı purodan alırsanız (rulonun içindekiler) sınır yok. En ünlü marka Cohiba.
Koloniyal tarzda nakışlı masa örtüleri – Bu resimdeki beyaz örtü. 6 kişilik masa boyundaki 35 -40 CUC civasında.

Instagram’a Da Bekleriz

 

Bu gönderiyi Instagram’da gör

 

Biz Evde Yokuz (@bizevdeyokuz)’in paylaştığı bir gönderi

56 Comments

  1. Merhaba, biz çift olarak Küba’ya bir yıllığına hotel çalışanı olarak gidiyoruz.
    Ne gibi önerileriniz var. Eşim bu konuda çok rahatsız, çünkü, adada olacağız. Doğru, adadan anakaraya yol var, köprü var, ama, en yakın merkezi yer 200km uzaklıkta. Böyle bir yerde bir sene boyunca yaşanılır mı?

  2. Merhabalar,
    Öncelikle bilgiler muhteşem! Çok çok faydalı, çok teşekkür ederiz 🙂
    Biz 11 günlük bir Küba tatili planladık. Uçak Havanaya indiği için mecbur oradan başlayacağız.
    havana-varadero-santa clara-trinidad güzergahı sizce iyi midir? tabi en son yine dönüş uçağı için havanaya dönmek gerekiyor.
    Şehirler arasına dediğiniz gibi Collectivolar ile gidip şehir içinde de motor veya taksiler ile mi gezmemiz mantıklı?

    1. Rota güzel. Biz Vinales’i de sevdik. Havana’ya uçaktan bir gün önce dönmenizi öneririz. Bizim son yolculuğumzuda collectivo bozuldu. Yolda kaldık. Uçağa göre çıksaymışız kesin kaçırmıştık. Şehirler arası collectivo, şehir içinde de bulunduğunuz şehirdeki alternatifleri kaldığınız yerden öğrenebilirsiniz. Önerimizi kaldığınız yerleri merkezi yerde tutun ki bir çok yere yürüyebilesiniz.

  3. Merhaba, öncelikle süpersiniz! Yıllardır sizi takip ediyordum ve şimdi Cubaya gidişim için teker teker tüm yazılarınızı okudum. Yerel bir tur alın demişssiniz. Gezinizden aklınızda kalan herhangi bir isim var mıdır? Varsa direk o agency ile iletişime geçelim biz de!

    1. Merhaba Dicle,
      Ne mutlu bize! <3

      Yerel bir tur alın nerede yazıyor? Ben tekrar okudum göremedim?

  4. Yazınız harika her detaya önem vererek ayrıntılarıyla bizlerle paylaşmışsınız…
    Martın ikinci haftası 7 yasındaki cocugumla gidecez
    Babamız daha önce gittigi için bize böyle bir supriz yapmış
    Ama içinde korkular olustu
    Cocukla nasıl yaparım diye
    Otelde kalacaz türk rehberimizde olacak amalar amalar kafamı karıştırıyor
    Kısa ve öz 7 yasında bir cocukla kuba nasıl olur

    1. Tüm yazılarınız için teşekkür ediyoruz, başarılarınız devamını diliyoruz 🙂 Nice güzel gezmelere. Küba’ya turla gittik, açıkçası çok memnun kaldık (zaman biraz değişik olsada karantinaya alınmadan döndük (10-18 mart 2020). Geçen sene de güney afrikaya turla gitmiştik, inanılmaz keyifliydi. Senede 5-6 defa yurtdışına çıkınca zor gibi olanları turla yapıyoruz (her zamanda plan yapmaya fırsat olmuyor). Bazı rehberler var ki tanışmak lazım onlarla, Suzet Baycu, Cem Uğur Yelkalan gibi, arkanıza yaslanın ve tatilin, eğlencenin ve gülmenin tadını çıkarın. Sevgili Biz Evde Yokuz yazılarınızdan inanılmaz faydalanıyoruz, aman bıkıpta bırakmayın sakın ha 🙂 Bizimde Küba’yla ilgili herkese bir faydamız olsun, döviz olarak kanada doları götürmenizi tavsiye ediyoruz, maalesef deneyemedik ama :(( 1 e 2 avantajlı. Euro 7 tl – Kanada doları 4,5 tl — Küba’da Euro 1,1 cuc — Kanada dolarına 1,4 veriyorlar. Gidenler bunu denerlerse çok mutlu olurlar:)) (rehber arkadaşlarada teyit etmeleri için söyledik) . Küba2da en çok Kanadalı turist varmış. Belki bununla alakalıdır.
      Sevgilerle
      Elif & Selçuk Çamcı

      1. Selçuk Bey ve Elif Hanım,
        En sevdiğim okuyucu sizin gibi yazılarımız eşliğinde gezip döndükten sonra bize güncellemeler, eklemeler yapan. Katkınız için teşekkürler. Zor zamanlar, lütfen dikkat edin kendinize. Sağlıcakla kalın

      2. Merhabalar Elif Hanım / Selçuk Bey,

        Hangi tur sirketiyle gittiniz acaba? Biz de şu an bakınıyoruz da emin olamadık.

  5. merhaba 2020 yılı nisan ayı kübaya gideceğim onbeşgün kalacağım orada bir arkadaşım var ev kiralıcaz masraflar bana ait olacak yani demek istediğim benim orada onbeşgün nekadar para götürmem gerekiyor veya kredi kart geçiyormu bilgilendirirseniz çok memnun olurum şimdiden saygılar

  6. Merhaba,
    Yazınızı okudukça Afrika deneyimimiz aklıma geldi.Beyazsanız zenginsinizdir düşüncesi yüzünden insanların yüzüne hiç bakmadan gezmeyi öğrenmiştik, ihtiyaçları olduğunu biliyoruz fakat bir rahat kafa dinleyememiştik.
    Bazen turist olmak çok zor olabiliyor 😀
    Yazı için teşekkür ederim oldukça faydalı bilgilerdi iyi ki varsınız.

  7. merhaba yazınızı okudum ;paylaşımınız için çok teşekkür ediyorum.Biz tur ile Meksika ve Kuba ya gidiyoruz Bayram tatilini değerlendirmek için maalesef 2 haziran da turumuz başlıyor Umarım hava koşulları iyi olur artık şans! kuba turumuz 4 gün Fakat ben ayrıca Küba gezisi için tur paketi almak yerine kendimiz gezmeyi tercih ediyorum Anlaştığımız tur şirketi ekstra tur almazsak 4 gün Havana konaklaması yaptırıyor Ben Vinales Vadisini Varadero yu ve Trinidand ı gezmeyi çok istiyorum Fakat nasıl yapacağımı bilmiyorum yol gösterirseniz çok sevinirim

  8. Biz Turk vatanfasi degiliz turkiyeden kapatmamiz mumkunmu?fiyatlar aynimi ?kuba veya Meksika olabilir

  9. Zevkle okudum tecrübelerinizi .. Eylül gibi gitmeyi düşünüyorduk ama tavsiyeniz üzerine Ekim’e çekeceğiz bu durumda 🙂 Sormak istediğim şey ise: Biz mutfağı olan bir Casa’da kalmak istiyoruz ve yemek yapmayı seven bir çiftiz .. Marketlerden hiç bahsetmemişsiniz .. Marketlerde neler bulabiliriz? Neler alıp pişirebiliriz? Fiyatları nasıl? Marketlerde (büyük gross market gibi varsa?) kredi kartı var mı?

  10. Yazılarınızı zevkle okuyorum bilgilendirici oluyor.2019 da 1mayısda Kübada olmak istiyorum ,oralara kadar gitmişken Meksikayıda görmek istiyorum turlamı bireyselmi.Beni bilgilendirirseniz memnun olurum.

  11. Süper bir yazı olmuş. 29 nisanda 11 günlüğüne gideceğiz kübaya.Havana, Trinidad ve Varadero rotamız. Herşeyi yazınıza göre planladık.
    Size sormak istediğim soru airbnb experience kısmıyla ilgili. Çok güzel aktiviteler var ama sanki biraz pahalı gibi sizce gitmeden airbnbden mi satın alınmalı turlar, rehberler vb., yoksa orda casa sahiplerinin önereceği insanlarla pazarlık yapılarak mı?

    Sevgiler
    Çağlar.

  12. Merhaba,
    biz de yeni evlenip balayına Küba’ya gitmeyi düşünüyorduk. Şuan da hayal kırıklığına uğradım Küba konusunda:) Aslında eski bir uçuş görevlisi olduğum için çok fazla yere gittim ama genelde az zaman olduğu için çok değerlendiremedim. Çok büyük birşey beklemiyordum Küba ile ilgili ama bu kadar kötü olabileceğini de düşünmemiştim. Zaten Sri lanka tarzı yerleri de ‘turist banknot’ları olmak istemediğim seçmedim. Biz temmuz ayında hem gezilecek aktiviteli hem de deniz kum olan bir ülkeye gitmek istiyoruz araç kiralayıp gezebileceğimiz. İbiza’ya ya da Barcelona’ya ne dersiniz? Ya da başka bir öneriniz olur mu? Açıkcası her zaman gidebileceğimiz bir yere pek gitmek istemiyoruz. Şimdiden teşekkürler ve emeğinize ağzınıza sağlık:)

  13. Küba için bu yaz çok hevesliydim fakat yazılarınızı okuyunca şimdi biraz daha etraflıca düşünmeye başladım:) Daha önce Sri Lanka ve Kenya’ya gittik acaba eşdeğer mi buralarla yoksa daha mı zorlanırız gezme konusunda?

  14. Merhaba ben Sevda Uğurlu 16 kasımda Kübaya gidiyorum ama seyehat sigortasını kaç liralık yaptıracağımıza bir türlü karar veremedik, 8.5 eurodan 35 euroya kadar teklif aldık, bu konuda bilgi verebilirmisin,z şimdiden teşekkürler, siteniz çok yararlı.

  15. Gezmiş kadar olduk valla. Çok akıcı bir yazı olmuş. Elinize ayağınıza sağlık:) Peki, çocuklarla gezilecek bir yer mi? Listemiz içerisinde yer alıyor zira Küba. Ama ben uçak biletleri konusunda bir bilgiye rastlamadım. Bütçe içinde önemli bir bölümü ulaşım tutuyor.

    1. Evet, uçak tatilin kendisi kadar tutuyor.
      THY artık direkt uçuyor.
      Çocuklarla sıkıntı yaşamazsınız.

  16. Öncelikle güzel videolar, güzel yazılar ve de güzel fotoğraflar <3 Bol bol eğlenmişsiniz, sanki kendim oradaymışım gibi hissettim resmen. Sonra ise Küba Komünist bir ülke değildir, Küba Sosyalisttir. Komünist olsaydı devlet olmazdı çünkü Komünizmde sınıflar ortadan kalktığı için ortada devlet diye bir şey kendiliğinden kalmıyor ve ülkenin şartları daha güzel olurdu, paranın lafı bile geçmezdi. Zaten Sosyalizm ve Komünizm arasında ki farkı anlatırken şu zamanlarda Sosyalist devlet örneği daima Küba'dır. O yüzden bu yazıda ki Komünist Küba yanlış bir betimleme…

  17. Merhaba,

    Sizi Küba seyahati için bilgi ararken buldum. İyi ki de bulmuşum.. Seyahat etmeyi çok seviyorum ve sizden doğru bilgileri almak çok güzel… Peru’yu seyahat listemize ekledim bile =))) Haziran sonunda Havana/ Miami gezisi planlıyoruz. Ama hala kafamızda Küba ile ilgili sorular var. Gerçekten gitmeye değer mi? Yoksa bir kaç kişiden de duyduğum gibi, şişirilmiş bir yer mi ? Tarihi dokusunun olduğuna ve görülmesi gerektiğine katılıyorum ancak turistlerin yolunacak kaz gibi görülmesi ve hizmet anlayışının da biraz düşük olması düşündürmüyor değil? Acaba bunca emek ve çabayı in başka bir rotaya çevirmek daha iyi olur mu? Düşüncelerinizi yazarsanız çok sevinirim, gerçekten merak ediyorum. Çok sevgiler sizlere, emekleriniz için teşekkürler

    1. Selam Hande,
      Aramıza hoş geldin. Buna cevap vermek çok zor çünkü bayılan da var Küba’ya hiç sevmeyende. Hiç bu kadar insanların uzlaşmadığı bir ülke görmedim.

      Bu ne kadar gezdiğinizle de çok paralel bir konu. Hiç Günaydoğu Asya tecrübeniz var mı? Oraları beğenmiş miydiniz? Eğer daha çok gelişmiş ülkelere seyahat eden biriyseniz çok memlun kalmayabilirsiniz.

  18. Şuan o kadar mutlu oldum ki tüm yazının çıktını aldım… 24 Haziranda gideceğim 4 Temmuza kadar orada olacağım tüm detayları düşünerek yazmışsınız gerçekten emeğinize yüreğinize sağlık aylardır kübayla ilgili bir sürü şey okuyorum hepsini bir arada toplamışsınız Küba rotam belli rehberimde hazır ”Biz evde yokuz” çıktısını aldım giderken yanımda olacak 🙂 Sevgiyle kalın…

  19. Sonunda detayli gercekci Turkce super bir Kuba rehberi! Ellerinize ve emeginize saglik! Instagramda gezinizi takip ederken yazidan beklentim buyuktu, hayalkirikligi yasatmadi yaziniz

  20. Bir de bal alın.. devletin kendi sayfasında nasıl üretildiği ve doğallığı uzun uzun anlatılmış.. bir kaç kavanoz daha almadığıma pişmanım.. ve cubita kahve tabii ki de.. Küba bir rüya❤️

  21. Ben hayatımda bu kadar güzel ve detaylı bir anlatım görmedim, gitmiş kadar oldum. Teşekkürler :))

  22. Emeğinize yüreğinize sağlık…Tüm sorulara cevap var. Muhteşem bir yazı..Kolay gelsin… 🙂

  23. Yazınızı okuyunca 2 oğlumla turla gitmenin daha mantıklı olduğu konusunda kesin kararımı vermiş oldum. Mükemmel özetlemişsiniz. Emeğinize sağlık.Yeni rotalarınızı heyecanla bekliyorum.

    1. Herşeyi toparlayıp yazmak tam 1 haftamı aldı. O kadar sevindim ki yazıklarımızın faydası olduğuna duyduğuma. Verilen emek amacına ulaştı.

      1. Biz de mart ayında Küba’ya gitmeyi planlıyoruz, deneyimlerinizi paylaştığınız için çok teşekkürler..
        Henüz Küba’ya gitmedik ama dediğiniz çok doğru geliyor..
        Küba’ya tekrar gitmek isteyen de var bir daha gitmek istemeyende …
        Doğrusu ben gitmek için sabırsızlanıyorum..
        Sevgiyle kalın

  24. Geziyor olmanıza özendim,ama böyle yazıyor olmanıza hayran oldum.. Elinize sağlık…

  25. Sizin arknizdan tatile cikmak kolay oluyor
    Notlari takip et yeter:) baska plana gerek yok
    Su an sizin notlariniz ile denizli yolindayiz:)
    Kuba en cok istedigim yerlerden, sizin onden gitmeniz super oldu:)
    Artik bize bilet almak kaldi sadece

  26. Harika bir yazı olmuş, kafamda artık hiç deli sorular kalmadı :))) Çok teşekkürler bilgiler için

  27. MERHABA
    SİZİ İZLEMEKTEN VE SAYFANIZDAKİ YAZILARI OKUMAKTAN BÜYÜK BİR KEYİF ALIYORUM
    ENERJİNİZE HAYRANIM, ÖZENMİYOR DA DEĞİLİM HANİ 🙂
    TÜM DETAYLARIYLA YAZMANIZ AYRI BİR HOŞLUK
    TEŞEKKÜRLER BİLGİ İÇİN
    SEVGİLER
    EDA

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir